Հարցումը յստակ է, դէպի ո՞ւր

Մայիս ամ­սո­ւայ խորհրդա­րանա­կան եւ նա­խագա­հական ընտրու­թիւննե­րէ ետք հա­սարա­կու­թեան միտ­քը տան­ջող գլխա­ւոր հար­ցա­կանն էր Էր­տո­ղանի իշ­խա­նու­թեան յա­ռաջի­կայ հինգ տա­րինե­րու ըն­թացքին ո՞ր եղա­նակով գոր­ծե­լու մա­սին հար­ցադրու­մը։ Ոմանք կը յու­սա­յին թէ ընտրու­թեան նա­խոր­դող քա­րոզար­շա­ւի շրջա­նի լա­րուա­ծու­թիւնը հետզհե­տէ պի­տի նո­ւազի։ Իսկ ոմանք բո­լորո­վին տար­բեր կար­ծիք ու­նէին։ Անոնք ալ հա­մոզո­ւած էին թէ իր դիր­քե­րը ալ աւե­լի հաս­տա­տած Էր­տո­ղան հի­մա աւե­լի յստակ եւ հա­մար­ձակ քայ­լե­րով պի­տի ըն­թա­նայ իր նպա­տակադ­րած իս­լա­մական հա­նարա­պետու­թիւնը հաս­տա­տելու հա­մար։ Չէ որ Էր­տո­ղանի կու­սակցու­թեան հիմ­նա­կան գա­ղափա­րի հա­մաձայն հան­րա­պետա­կան շրջա­նը հա­րիւր տա­րուայ փա­կագիծ մըն էր թուրք պե­տակա­նու­թեան պատ­մութեան մէջ եւ այժմ հա­սած էր այդ փա­կագի­ծը փա­կելու պա­հը։

Անցնող մէ­կ ամ­սեայ փոր­ձը կ՚ապա­ցու­ցէ թէ Ար­դա­րու­թիւն եւ Զար­գա­ցում կու­սակցու­թիւնը պի­տի շա­րու­նա­կէ երկրորդ վար­կա­ծը ար­դա­րաց­նե­լու։ Այս հա­մոզու­մի ազ­դանշան­նե­րէն մէկն է «Թե­լէ-1» հա­ռուստա­կայա­նի հիմ­նա­դիր եւ գլխա­ւոր խմբա­գիր Մեր­տան Եանար­տա­ղի բեր­ման են­թարկո­ւելու եւ ապա ձեր­բա­կալո­ւելու գոր­ծը։ Այս ձեր­բա­կալու­թիւնը խօս­քի ազա­տու­թեան կո­պիտ խախ­տումն է։ Եանար­տաղ ձեր­բա­կալո­ւած է այնպի­սի մե­ղադ­րանքնե­րով, որոնք բա­ցար­ձա­կապէս յան­ցա­գոր­ծութիւն չեն հա­մարո­ւիր աշ­խարհի ցան­կա­ցած որե­ւէ քա­ղաքա­կիրթ պե­տու­թեան մէջ։ Նախ նշենք թէ լրագ­րո­ղը ճա­ղերու ետին զնտա­նող խօս­քե­րը ոչ թէ իր միտ­քերն էին, այլ ար­դա­րու­թիւն եւ Զար­գա­ցում կու­սակցու­թեան պատ­գա­մաւո­րի մը խօս­քե­րուն կրկնու­թիւնը։ Զար­մա­նալի է թէ այդ խօս­քե­րու հան­դէպ խուլ մնա­ցած դա­տական հա­մակար­գը Եանար­տա­ղի ելոյ­թը ըն­դունած է որ­պէս ահա­բեկ­չութեան քա­րոզ­չութիւն։

Այս մե­ղադ­րանքը ինքնին խօս­քի ազա­տու­թիւնը ոտ­նա­կոխե­լու գլխա­ւոր պատ­ճա­ռաբա­նու­թիւնն է։ Դա­տախազ­ներ ցան­կա­ցած նա­խադա­սու­թեան մէջ կրնան որոշ բա­ռերը մաս­նա­յատել եւ լոկ այդ բա­ռերու գոր­ծա­ծու­թիւնը պատ­րո­ւակե­լով ահա­բեկ­չութեան քա­րոզ­չութեան մա­սին մե­ղադ­րանք շա­րադ­րել։

Այս խնդրին մէջ ամե­նամ­տա­հոգի­չը կա­տարո­ւած անար­դա­րու­թեան դի­մաց հա­սարա­կու­թեան մատ­նո­ւած չէ­զոքու­թիւնն է։ Նոյ­նիսկ կայ աւե­լին։ Յատ­կա­պէս իշ­խա­նամէտ մա­մու­լի բազ­մա­թիւ սիւ­նա­կագիր­ներ կը փոր­ձեն ար­դա­րաց­նել դա­տական հա­մակար­գի գայ­թակղու­թեան հա­մազօր այդ որո­շու­մը ար­դա­րաց­նել։ Անոնք եւս կը փոր­ձեն փաս­տել թէ Եանար­տաղ իր այդ խօս­քե­րով ինչպի­սի ծա­ռայու­թիւն մը մա­տու­ցած է ահա­բեկիչ կազ­մա­կեր­պութիւննե­րու։

Իրա­ւագի­տու­թեան բո­լոր սկզբունքնե­րը շրջան­ցող քա­ղաքա­կանու­թիւն մը կայ մեր դի­մաց, որ գոր­ծադրած անօ­րինու­թիւննե­րով կը փոր­ձէ ամ­բողջ հա­սարա­կու­թեան մօտ վախ ու սար­սա­փի մթնո­լորտ մը գո­յաց­նել։

Պար­տինք խոս­տո­վանիլ թէ Էր­տո­ղանի կա­ռաջա­րու­թիւնը յա­ջողած է իր այս ռազ­մա­վարու­թեան մէջ ան­ձայնու­թեան մատ­նե­լով բո­վան­դակ եր­կի­րը։ Երբ որ կը խօ­սինք բո­վան­դակ երկրի մա­սին պի­տի իմա­նանք թէ այդ ամ­բողջի առ­նուազն կէ­սը ար­դէն ան­վե­րապա­հօրէն կը հա­մակեր­պին նա­խագա­հին եւ անոր կա­ռավա­րու­թեան բո­լոր որո­շումնե­րուն։ Իսկ մնա­ցեալ կէ­սը, որ առար­կութիւն ընե­լու տրա­մադիր է, կը զգու­շա­նայ ու կը խու­սա­փի իր բո­ղոքի ձայ­նը բարձրաց­նե­լէ, նկա­տի ու­նե­նալով որ ինք եւս նոյն մե­ղադ­րանքնե­րու թի­րախ կրնայ դառ­նալ։

Ու­րեմն լրագ­րող Մեր­տան Եանար­տա­ղի բան­տարկու­թիւնը պէտք է դի­տել այս տրա­մաբա­նու­թեան տես­լա­դաշ­տին մէջ։ Ապա­գան ոչ թէ յու­սադրիչ է, այլ մտա­հոգիչ։

pakrates@yahoo.com