«Զօրեան» հիմնարկը կը դատապարտէ

Թուրքիոյ խորհրդարանին առաջարկուեցաւ Հայաստանի հետ սահմանային անցք մը Թալէաթի անունով կոչել՝

Թուրքիոյ ազ­գայնա­կան «Իյի» կու­սակցու­թեան նա­խագահ եւ երես­փո­խան Մու­սա­ւաթ Տեր­վի­շօղ­լու երկրի խորհրդա­րանին ներ­կա­յացուց օրէն­քի նա­խագիծ մը՝ առա­ջար­կե­լով Հա­յաս­տա­նի հետ սահ­մա­նին Ալի­ճան ան­ցա­կէտը կո­չել Թա­լէաթ փա­շայի անու­նով։ Նա­խագի­ծը ցարդ ստո­րագ­րած են 28 երես­փո­խան­ներ։ Ներ­կա­յացո­ւած նա­խագծի մէջ կ՚ըսո­ւի հե­տեւեալը. «Այս անո­ւանա­փոխու­թիւնը միայն ցու­ցա­նակի փո­փոխու­թիւն չէ, այլ անի­կա թուրք ժո­ղովուրդի կամ­քին դրսե­ւորումն է՝ տէր կանգնե­լու իր պատ­մութեան, հե­րոս­նե­րուն եւ յի­շողու­թեան, որով­հե­տեւ ազ­գա­յին հե­րոս­նե­րը մոռ­ցող ժո­ղովուրդնե­րը ժա­մանա­կի ըն­թացքին մո­ռացու­թեան կը մատ­նո­ւին։ Ալի­ճան սահ­մա­նային ան­ցա­կէտին՝ Թա­լէաթ փա­շայի անու­նով անո­ւանա­փոխու­մը կը նշա­նակէ, թէ թշնա­միին դի­մաց ամուր կանգնած ժո­ղովուրդը իր սահ­մաննե­րուն վրայ կը դրոշ­մէ իր պատ­մա­կան ինքնու­թիւնը»։ Օրէն­քի նա­խագի­ծին մէջ կ՚ընդգծուի, թէ այդ քայ­լը մեծ նշա­նակու­թիւն ու­նի թէ՚ թուրք ժո­ղովուրդի երի­տասարդ սե­րունդնե­րուն պատ­մա­կան գի­տակ­ցութիւն նե­րար­կե­լու եւ թէ պե­տու­թեան պատ­մա­կան շա­րու­նա­կակա­նու­թիւնը եւ «պա­տուա­բեր ան­ցեալը» յի­շեց­նե­լու տե­սան­կիւնէն։ «Զօ­րեան» հիմ­նարկը դա­տապար­տեց այս քայ­լը՝ յի­շեց­նե­լով, որ Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թիւնը ծրագ­րած Թա­լէաթի հրա­հան­գով սպան­նո­ւեցան 1.5 մի­լիոն հա­յեր, քան­դուեցան առա­ւել 2000 եկե­ղեցի­ներ, ամ­բողջ հա­մայնքներ ան­հե­տացան եւ մի­լիոնա­ւոր հա­յեր բռնի տե­ղահա­նուե­ցան։ «Հաշ­տութեան եւ հա­մագոր­ծակցու­թեան հնա­րաւո­րու­թեան խորհրդա­նիշ հան­դի­սացող սահ­մա­նի անուանու­մը՝ Ցե­ղաս­պա­նու­թեան հետ նոյ­նա­ցուող ան­ձին անու­նով խոր անզգա­յու­թիւն է՝ մար­դու ար­ժա­նապա­տուու­թեան, պատ­մա­կան ճշմար­տութեան եւ բա­րոյա­կան պա­տաս­խա­նատո­ւու­թեան նկատ­մամբ։ Այսպի­սի քայլ մը կը վտան­գէ ար­դա­րու­թիւնը՝ օրի­նակա­նաց­նե­լով ան­ցեալի յան­ցա­գոր­ծութիւննե­րը եւ խո­րաց­նե­լով տա­կաւին բաց վէր­քե­րը։ Ասոր փո­խարէն կը յոր­դօ­րէնք թուրք առաջ­նորդնե­րը եւ հան­րութիւ­նը՝ ընտրել յոյ­սի, ճշմար­տութեան եւ ընդհա­նուր մար­դա­սիրու­թեան վրայ հիմ­նո­ւած այ­լընտրանք մը։ Ին­չու սահ­մա­նը չա­նուա­նակո­չել խիղ­ճի ձայն հան­դի­սացող մէ­կու մը անու­նով՝ օրի­նակ Հրանտ Տին­քի՝ հա­յազ­գի թուրք քա­ղաքա­ցիին, որ իր կեան­քը նո­ւիրեց ազ­գե­րու մի­ջեւ փո­խըմբռնու­մին եւ խա­ղաղու­թեան։ Ան կը մարմնա­ւորէր հա­յերու, թուրքե­րու, քիւրտե­րու, քրիս­տո­նեանե­րու, մահ­մե­տական­նե­րու եւ Անա­տոլիոյ բո­լոր ժո­ղովուրդնե­րուն միաս­նա­կանու­թեան գա­ղափա­րը։ Ժա­մանակն է, որ Թուրքիա ըն­դունի իր պա­տաս­խա­նատո­ւու­թիւնը հա­յերու, յոյ­նե­րու, ասո­րինե­րու եւ այլ քրիս­տո­նեայ փոք­րա­մաս­նութիւննե­րու ցե­ղաս­պա­նու­թեան հար­ցին մէջ, որուն պատ­ճա­ռով առա­ւել քան 4.5 մի­լիոն ան­ձեր սպան­նո­ւեցան կամ ար­տաքսո­ւեցան։ Ճշմա­րիտ ազ­գա­յին ու­ժը կու գայ ոչ թէ մեր­ժումէն, այլ պատ­մութեան հան­դէպ ազ­նիւ վե­րաբե­րու­մէն։ Յոյս ու­նինք, որ այս առա­ջար­կը կը վե­րանա­յուի՝ փո­խադարձ յար­գանքի, ար­ժա­նապա­տուու­թեան եւ հա­մամարդկա­յին ար­ժէքնե­րու հի­ման վրայ», կ՚ըսո­ւի «Զօ­րեան» հիմ­նարկի հա­ղոր­դագրու­թեան մէջ։