ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ

ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Մտորումներ «Ոսկէ ծիրան» 2015-ի շուրջ

Ոչինչ այդքան չի զորացնում մարդուն, ինչպէս ճշմար­տութեան իմա­ցու­թիւնը։ Այդ տե­սակէտից անգնա­հատե­լի էին ֆիլ­մերն, արուած ոչ թէ յա­նուն զուար­ճանքի կամ գու­մա­րի, այլ՝ ճշմար­տութիւ­նը բա­ցայայ­տե­լու հա­մար։ Ան­շուշտ, «Ոս­կէ ծի­րան»ն ու­նի մրցոյ­թա­յին ծրա­գիր եւ ֆիլ­մեր-յաղ­թողներ, ինչպի­սին էին Քո­լումպիացի ռե­ժիսոր Սի­ռո Գե­ռայի «Օձի գրկում» խա­ղար­կա­յին ֆիլ­մը, որն ար­ժա­նացաւ «Ոս­կէ ծի­րան» մրցա­նակին կամ ռե­ժիսոր Կիմ Դե­հուա­նի «Ձմռան վեր­ջը» քո­րեական ֆիլ­մը, որն ար­ժա­նացաւ «Ար­ծա­թէ ծի­րան»ի, սա­կայն ան­կախ մրցոյ­թի ար­դիւնքնե­րից, փա­ռատօ­նում կան ֆիլ­մեր, որոնք ար­ժա­նանում են հան­դի­սատե­սի հա­մակ­րանքին. պա­տահա­կան չէ, որ այս տա­րի առա­ջին ան­գամ աւե­լացաւ «Հան­դի­սատե­սի հա­մակ­րանք» անուանա­կար­գը, շնորհիւ գեր­մա­նական «Սրբա­զան» ֆիլմին, «sanctuary», 2015, ռե­ժիսոր Մարք Բրու­մունդ (Marc Brummund)։
ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Լեւոն Լաչիկեանի նոր ու վերապրեցնող արուեստը

«Պա­տահակնն է որ նոր ներշնչումնե­­րու տե­­ղի կու տայ։ Եւ երբ յայտնուի այդ ներշնչու­­մը, պա­­տահա­­կանը դուրս կու գայ գոր­­ծընթա­­ցէն եւ կը սկսի ծրագ­­րուածը։ Պա­­տահա­­կան ծա­­նօթա­­ցայ «Փա­­րօս» պար­­բե­­­րակա­­նի խմբագ­­րին՝ Մայ­­տա Սա­­րիսի հետ։ Բայց երբ այդ ծա­­նօթու­­թիւնը հա­­սաւ Պոլ­­սոյ մէջ ան­­հա­­­տական ցու­­ցա­­­հան­­դէ­­­սի մը մտադ­­րութեան, սկսած էր ար­­դէն ծրագ­­րուած աշ­­խա­­­տան­­քը։
ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Ոսկէ Ծիրան-2015

Լքուած մի գիւղ, որի մէջ 120 տնից մնացել է միայն մէկ տուն եւ այդ տան մէջ մի տա­րեց կին է ապ­րում. ու­րեմն ողջ գիւ­ղում մի մարդ է ըն­դա­մէնը մնա­ցել։ Գիւղ է գա­լիս նկա­րահա­նող խումբ հե­ղինա­կի գլխա­ւորու­թեամբ եւ այդ մո­ռացուած գիւղն այ­լեւս մո­ռանալ չի լի­նում։ Յե­տոյ տես­նում ենք ֆիլ­մի գլխա­ւոր հե­րոսին, որը մաս­նա­գիտու­թեամբ շնա­մարզ է։ Նա ասում է. «Ես եր­բեք հա­րուստ չեմ լի­նի, իմ բնու­թիւնն ու­րիշ է»։ Ֆիլ­մի վեր­ջում շնե­րի դէմ­քեր ենք տես­նում, շնե­րը մէ­կը միւ­սի յե­տեւից նա­յում են մեր վրայ։ Մարդկանց նման են, ամենքն իր խառ­նուած­քով։ Ֆիլ­մի անու­նը «Կեանքն, ինչպէս որ կայ», ռե­ժիսո­րի անու­նը Վլա­դիմիր Դա­շուկ է։ Նրան ներ­կա­յաց­նե­լիս «Ոս­կէ Ծի­րանի» տնօ­րէն Յա­րու­թիւն Խա­չատ­րեանն ար­տա­սուեց, քան­զի Պե­լառու­սի լա­ւագոյն վա­ւերագ­րող Դա­շու­կը 2014-ին կեան­քին հրա­ժեշտ էր տուել 52 տա­րեկա­նում։ Բեմ դուրս եկաւ նաեւ Դա­շու­կի այ­րին եւ խոս­տո­վանեց, որ հա­յերի նման նրբա­կիրթ ու կեն­սուրախ մարդ նախ­կին Սո­վետա­կան երկրնե­րից ոչ մի տեղ չի տե­սել։
ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Դէպի ակունքն Արեգական

«Ակօս»ի բարեկամներէն Ամէտ Կէօքչէն «Մերօրեայ պատմահայրը» կը կոչէր թերթիս հայերէն էջերու աւագ խմբագիր Սարգիս Սերովբեանը։ Իր թարմ կորուստով մենք զրկուած էինք առասպելներու եւ դիցաբանութեան կախարդական աշխարհին վերաբերող յօդուածներէ։ Ուրախութիւնով կը ներկայացնենք այս անգամ եթէ ոչ պատմահայր, բայց ապագայ պատմաքոյր կոչելու արժանի երիտասարդ յօդուածագիր մը։ Յետայսու այս էջերու վրայ ան աւանդազրոյցներ կը փոխանցէ հայ վիպասանութեան հսկայ ժառանգէն գաղուած եւ մենք ալ ձեւով մը շարունակած կ՚ըլլանք սիրելի Սարգիս Սերովբեանի թողած աւանդը։
ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Յանցաւորը ծիրանն է

Այս շո­գը փա­ռատօ­նի հա­մար չէ, բայց հենց «Ոս­կէ Ծի­րան» է մո­ռաց­նել տա­լիս Յու­լի­սեան տօ­թը եւ ստի­պում տրուել կի­նօարուես­տի բա­րիք­նե­րին, որոնք են՝ կի­նօն­մոյշնե­րի դի­տումնե­րը եւ հան­դի­պումնե­րը դրանք ստեղ­ծողնե­րի հետ, վար­պե­տու­թեան դա­սեր, մամ­լոյ-ասու­լիսներ… Մաս­նա­գիտա­կան խօսք շար­ժանկա­րի մա­սին։ Այսպի­սով դուրս ենք գա­լիս գա­ւառա­կան մե­կու­սա­ցու­մից, նոր դէմ­քեր տես­նում, որոնք մեծ ներդրում են ու­նե­ցել կի­նօարուես­տի մէջ եւ ծա­նօթաց­նում նրանց մեր երկրի հա­մամարդկա­յին ար­ժէքնե­րի հետ։ Հա­յաս­տանն ու­նի իր խորհրդա­նիշ­նե­րը եւ… հա­մը։ Մեր երկրի համն առ­նե­լու հա­մար ծի­րանն է ընտրուել։ Այս մրգա­տեսակն է զուտ հայ­կա­կան։ Տա­րածուելով Հա­յաս­տա­նից՝ լա­տինե­րէն ամ­րագրուել է որ­պէս Prunus armeniaca, իսկ հռով­մեացի­ները այն անուանել են mela armeniaca (հայ­կա­կան խնձոր)։
ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Երեւանեան ուղեցոյց

Ինչպէս բո­լոր եր­կիրներ ու Թուրքիոյ բնա­կիչ­նե­րու հա­մար ալ եկած է ար­ձա­կուրդի ամիս­նե­րը։ Նա­խապէս Հա­յաս­տան այ­ցե­լած­ներ, երբ կը փոր­ձեն իրենց բա­րեկամ­նե­րուն յանձնա­րարել դէ­պի Հա­յաս­տան ճամ­բորդու­թիւն, յա­ճախ կ՚են­թարկո­ւին «իս­կա­պէս կ՚ար­ժէ՞», «ար­ձա­կուրդի հա­մար Հա­յաս­տան կարելի՞ է երթալ», «ի՞նչ կայ որ հոն», «ելեկտրա­կանու­թիւն կա՞յ»ի նման հար­ցումնե­րու։ Ճիշդ է որ Հա­յաս­տա­նի ցա­մաքա­յին սահ­մա­նը գոց է 1993-էն այս կողմ։ Բայց ամէն շա­բաթ եր­կու ինքնա­թիռ­ եր­կու ժա­մուայ թռիչ­քով Իս­թանպու­լը կը կա­պեն Երե­ւանին։ Մենք հա­մոզո­ւած ենք որ ար­ձա­կուրդի հա­մար ճիշդ ընտրու­թիւն մըն է Հա­յաս­տա­նը։ Ապա­ցոյ­ցը նա­խապէս գա­ցած­նե­րու տպա­ւորու­թիւնն է։ Եր­կի­րը Յու­լիս ամ­սո­ւայ մէջ կը պատ­րաստո­ւի «Ոս­կէ Ծի­րան» մի­ջազ­գա­յին կի­նօփա­ռատօ­նին։ Իսկ Օգոս­տո­սի սկիզ­բին կը մեկ­նարկէ «Հա­մահայ­կա­կան Ողիմ­պիական խա­ղերը»։ Այս բո­լորը նկա­տի ու­նե­նալով հա­մառօտ ու­ղե­ցոյց մը պատ­րաստեցինք Հայաստան այցելելու մտադիր եղողներուն համար։
ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Մարլէն՝ իր իւրայատկութիւններով

Իս­թանպու­լա­հայ գե­ղարուես­տա­­կան կեան­­­քի մէջ իւ­­­րա­­­­­­­յատուկ գե­­­ղան­­­կա­­­­­­­րիչ մըն է Մար­­­լէն Թէ­­­քիր­­­տաղլը­­­ճան։ Արուես­­­տա­­­­­­­կանի ար­­­տադրու­­­թիւնը կը կա­­­տարէ ամ­­­բողջո­­­վին ու­­­րոյն մեր­­­ձե­­­­­­­ցու­­­մով մը։ Քիչ մը ու­­­շա­­­­­­­ցած եւ պա­­­տահու­­­թիւննե­­­րու բեր­­­մամբ մուտք գոր­­­ծած է նկար­­­չա­­­­­­­կան աս­­­պա­­­­­­­րէզ։ Իր իսկ պատ­­­մա­­­­­­­ծով գի­­­տենք թէ պա­­­տահա­­­կան հա­­­րեւա­­­նու­­­թիւն մըն է Յով­­­հաննէս Ղու­­­պէ­­­­­­­սէրեանի հետ, որ բա­­­ցած է նկար­­­չութեան գու­­­նա­­­­­­­գեղ հո­­­րիզո­­­նը իր առ­­­ջեւ։
ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ Համասեան ճախրեց դուրս գալով Այա Իրինիյի գմբեթէն

Շաբաթ մը ետք դար­ձեալ Այա Իրի­նի պատ­մա­կան տա­ճարն ենք։ Այս ան­գամ եկած ենք անուանի Ճազ-դաշ­նա­կահար Տիգ­րան Հա­մասեանի եւ Յա­րու­թիւն Թո­փիկեանի ղե­կավա­րու­թեամբ Երե­ւանի սե­նեկա­յին երգչա­խումբի հա­մեր­գը լսե­լու։ Հա­մասեանի նա­խորդ հա­մերգնե­րուն ար­ձա­գանգնե­րը ալ աւե­լի սրած են մեր հե­տաքրքրու­թիւնը։