Kapsamlı bir restorasyondan geçen Ortaköy Surp Asdvadzadzin Kilisesi, odzum (takdis) ayiniyle yeniden ibadete açılıyor. Yaklaşık bir buçuk yıldır kapalı olan kilisede yapılan çalışmalarla kilisenin tarihi ve dini dokusu ortaya çıkarıldı.
SARKİS GÜREH
sgureh@agos.com.tr
Kapsamlı bir restorasyondan geçen Ortaköy Surp Asdvadzadzin Kilisesi, 29 Eylül Cumartesi günü yapılacak odzum (takdis) ayiniyle yeniden ibadete açılıyor. Yaklaşık bir buçuk yıldır kapalı olan kilisede yapılan çalışmalarla kilisenin tarihi ve dini dokusu ortaya çıkarıldı.
Konu hakkındaki sorularımızı yanıtlayan Ortaköy Vakfı Başkanı İskender Şahingöz, başlangıçta rutin bir yenileme çalışması yapmak istediklerini, ancak kilisenin öngörülenden daha kötü durumda olduğu için kapsamlı bir restorasyon gerçekleştirmek zorunda kaldıklarını söyledi: “Kilise binasının yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gördük. Çatıyı taşıyan ahşap kolonlar ve kirişler tahrip olmuş, mantarlaşmıştı. Kangrenleşmiş bir yapı vardı karşımızda. Eğer restore edilmeseydi bina iki-üç yıl içinde yıkılabilirdi. Dolayısıyla çalışmaların kapsamı genişledi, yapı çelik konstrüksiyonla desteklendi.”
Süslemelere de önem verilen çalışmada, sıralardan zemindeki mermerlere kadar her yerde, Ermeni Kilisesi’ni temsil eden motifler kullanılmış; camlarda aziz tasvirlerine yer verilmiş. Horan (mihrap), tıbrats tas (muganni heyeti) bölümü ve özellikle ana kapıdaki ahşap işçiliğindeki başarı kilisenin orijinal dokusuyla birleşince, yapı adeta bir müze-kilise kimliğine bürünmüş.
Şahingöz, bu çalışma için Ermenistan’dan ahşap oyma ustalarını davet ettiklerini söylüyor: “Kilisemizin ruhunu bilen insanlarla çalışmayı tercih ettik. Din görevlimizin de önerisiyle Ermenistan’dan oyma ustası Haçik Giragosyan’ı davet ettik. Horan, tıbrats tas bölümü ve ahşap kapıların, üzerindeki motifler de dahil olmak üzere tamamı el işçiliğidir. Her detayı titiz bir çalışmayla yapıldı.”
Kiliseye gelenlerin rahatça ibadet edebilmesini istediklerini kaydeden Şahingöz, “Yerden ısıtmalı sisteme geçildi. Yaz ayları için özel bir klima sistemi entegre edildi. Ermeni Kilisesi’nde ayinler büyük ölçüde ayakta takip edilir, kısa süreler için oturulur. İnsanlar oturduklarında rahat etmek ister. Bu nedenle, özellikle yaşlılarımızı da düşünerek sıraları minderlerle kapladık” dedi.
Kilisenin toplam 480 gün kapalı kaldığını belirterek, “Bu kadar süre cemaati kilisesiz bıraktığımız için hepsinden tek tek özür diliyoruz, ancak kilisemizin geleceğe taşınması için buna mecburduk” diyen Şahingöz, TEKMAR firmasının sahibi Yetkin Berberoğlu’na, inşaata katkı sunan Recep Çiftçi’ye, Gedik Cam’ın sahibi Armen Kökciyan’a ve Başepiskopos Aram Ateşyan’a, destekleri için teşekkür etti.
Kilise baştan aşağı yenilendi
1) Ğıntragadar (adak bölümü): Cemaatin dua edip dileklerde bulunduğu bu bölümün iç ve dış duvarları kazındı; ortaya çıkan taş dokuyla uyum sağlaması için bölüm özel dolgu malzemesiyle kaplandı.
2) Avantadun (şabik/kaftan odası): Ayinlerin ön hazırlıklarının yapıldığı, din görevlilerin şabiklerini giydiği bölümdeki dolaplar yenilendi, bölümü kiliseye bağlayan ahşap kapının üzerine melek motifleri işlendi.
3) Horan (mihrap) ve ana kapı: Ermenistanlı ahşap oyma ustası Haçik Giragosyan’ın el işçiliğinin ürünü olan altı metre uzunluğundaki horanın üzerinde üzüm motifleri, ana kapının üzerinde ise haç tasviri yer alıyor.
4) Mıgırdıtyun (vaftiz) yeri: Bu bölümdeki küçük mihrabın üstünde yer alan duvardaki orijinal çizimler rötuşlandı. Ahşap, gümüş ve altın varak karışımı, orijinal bir eser olan horanda da ufak müdahaleler yapıldı. Mesih İsa’nın vaftizini tasvir eden tablolar ve beyaz güvercinli vitraylarla güçlü bir kompozisyon yaratıldı.
