Türkiyeli gazeteciler Ermenistan’ı anlatıyor

Hrant Dink Vakfı'nın düzenlediği Türkiye – Ermenistan Gazeteci Diyalog Programı ile Ermenistan’a giden CNNTürk dış haberler muhabiri Sergül Taşdemir, Milliyet dış haberler editörü Gülsin Harman, Zaman gazetesi dış haberler editörü Mustafa Edib Yılmaz deneyimlerini ve gözlemlerini paylaşmak için Agos’u ziyaret etti.

Fatih Gökhan Diler
fgdiler@agos.com.tr

Hrant Dink Vakfı ve Heinrich Böll Stiftung Derneği’nin işbirliği ile düzenlenen Türkiye – Ermenistan Gazeteci Diyalog Programı beşinci senesinde CNN Türk, Habertürk, NTV, Milliyet, Radikal, Star Gazete ve Zaman’dan yedi gazeteci Ermenistan’ı ziyaret etti.

Öğrencilerle konuşmak etkiledi Sergül Taşdemir CNNTürk Temaslarımız arasında en etkileyici olan öğrencilerle bir araya geldiğimiz toplantıydı. Bugüne kadar hiçbiri Türkiyeli birisi ile karşılaşmamış. Program dâhilinde karşılaştığımız konuştuğumuz kişiler daha önce Türkiye ile ilgili meselelere kafa yoran, bilen insanlar ama öğrencilere kendimizi anlatabilmek önemliydi. İki ülke arasında öğrenci değişim programları da olmalı.

Aralarında siyasetçi, gazeteci, üniversite öğrencileri ve sivil toplum kuruluşu üyelerinin olduğu pek çok Ermenistanlı temaslarda bulunan gazeteciler, hem çeşitli boyutlarıyla Ermenistan’ı tanımak ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini takip etmek hem de iki ülke arasında haber akışını doğru kanallardan sağlamak adına oldukça yoğun bir hafta geçirdiler.

Türkiyeli gazeteciler CIVILNET, Internews ve YERKIR Media gibi medya kuruluşlarının yanı sıra Ermenistan Dışişleri Bakanı Edward Nalbandian, Miras Partisi Başkanı ve seçimlerde aday olarak yarışan Raffi Hovannisian gibi siyasetçiler, çeşitli sivil toplum kuruluşları ve Yerevan Devlet Üniversitesi'nde farklı bölümlerde okuyan 30 kadar üniversite öğrencisi ile görüşmek fırsatı buldular.

Ermenistan’ı ziyaret eden gazetecilerden CNNTürk dış haberler muhabiri Sergül Taşdemir, Milliyet dış haberler editörü Gülsin Harman, Zaman gazetesi dış haberler editörü Mustafa Edib Yılmaz ve Radikal’den Mesut Hasan Benli deneyimlerini ve gözlemlerini paylaşmak için Agos’u ziyaret ettiler.

Büyük değişim Gülsin Harman Milliyet Ermenistan’a dış dünya ile bağlantısı olan ve açık görüşlü insanlar olarak gittik, dolayısıyla çok büyük sürprizlerle karşılaşmadım. Ancak bu konuda farklı görüşlere kapalı, tutucu birisi Ermenistan’a gittiğinde çok büyük bir değişikliğe uğrayacağını söyleyebilirim.

Sınırın ve iletişim kapalı

Üç gazeteci de söze Türkiye ve Ermenistan arasındaki sınırın hala kapalı olmasının yarattığı hüzün ile başladı. Kapının kapalı olması elbette ki sadece fiziki bir durumdan ibaret değil aynı zamanda iki komşu halkın pek çok konuda neredeyse birbirinden habersiz yaşıyor olmasının bir tezahürü.

Ermenistan’ı diğer gazeteciler gibi ilk defa ziyaret etme imkânı bulan Edib Yılmaz bu konuda izlenimlerini şöyle aktarıyor; “Sınırın kapalı olması batıda, doğuda olduğu kadar rahatsızlık sebebi değil. Gittiğimiz zaman bunu görmüş olduk. Oradakiler sınırın hemen açılmasından yana.” Gülsin Harman ise “İlişkilerin duygusal tarafları da var; sınır kapalı ve 1915’te yaşananlar… Bu kadar yakın ama kopuğuz” diyor.

Türkiye’de, sınırın kapalı olması da dâhil Ermenistan ile ilgili meseleler siyasi açıdan ele alınıyor. Sergül Taşdemir “100 yıl önce yaşananları üçüncü ve dördüncü nesilden dinliyor olmak, Kars, Ardahan bunları dinlemek çok etkiledi beni. Gitmeden insani kısmını anlayamıyorsunuz” diyor. Taşdemir için Ermenistan siyasetin dışında artık başka türlü bilinen bir ülke… Mesut Hasan Benli için ise bu ziyaret daha çarpıcı, ezber bozan bir hal almış; Benli temas kurulan kişilerin çoğunun atalarının Anadolu’nun bir şehrinden sürüldüğü belirtmeleri ve o kentlere dair anılarından etkilenmiş; bu durum “1915 olaylarının ne kadar büyük bir trajedi olduğunu sarsıcı bir şekilde bir kez daha gözler önüne serdi” diyor.

Temaslar olumlu

Sınırın kapalı olması zihinlerin pek çok açıdan Ermenistan üzerine çalışmasını engelliyor, gazeteciler için önceden kafa yormadıkları bir ülkenin gündeminin ortasına düşmek aydınlatıcı ve öğretici olmuş. Bir nevi bunca ihmalkârlığın bir telafisi niteliğinde…

Demokrasiyi hak ediyor Mustafa Edib Yılmaz Zaman Seçimlerle ilgili üzücü olan halkın ümitsizliği… Göstermelik bir oylama çünkü kazanabilecek adaylar önceden caydırılmış. Ermenistan’ın demokratik olmayan yapısından ülkenin sermaye sahibi eliti de rahatsız değil. Sevindirici olan ise da bizim orada temasta bulunduğumuz kurumların ülkede demokratik dönüşüm adına gelecek için ümit vermesi.

Ermenistan’da çeşitli temaslarda bulunan, siyasetçiler, sivil toplum kuruluşları ve medya organlarıyla görüşmeler yapan gazeteciler edindikleri ortak izlenim iletişime geçtikleri insanların unvanlarından bağımsız olarak Türkiye’den gelen kişilere açık olmaları ve iki ülke arasındaki pek çok meselenin rahatlıkla konuşulabilir olması.

Temasların niteliğine ve gazeteciler için hazırlanan programa gelirsek; cumhurbaşkanı seçimlerinde aday olan iki siyasetçi ve beraberinde medya, STK’lar yapılan görüşmelerden oluşan program genel olarak dengeli ve çok besleyici şeklinde değerlendirildi.

Edib Yılmaz ve Gülsin Harman Yerevan’da edindikleri bağlantılarla Ermenistan’dan her kesimden görüşlere yer verecek şekilde rahatça nitelikli haberler hazırlayabileceklerini belirtirken, Sergül Taşdemir gazeteciler Ermenistan’dayken her gün Türkiye’ye haber geçildiğini ve bunun iki ülke arasında bilgi akışını sağlamak adına hayli önemli dikkat çekti. Bu açıdan gazeteciler programın başarısı teyit ediyor.

Türkiye – Ermenistan Gazeteci Diyalog Programı ile Ermenistan’a giden gazeteciler, program yöneticisi Burcu Becermen ve Agos genel yayın yönetmeni Rober Koptaş ile birlikte Surp Eçmiyadzin katedralinde.