İŞHAN ERDİNÇ

Önceki hafta Büyükada’da ruam hastalığı nedeniyle 105 at itlaf edildi. Adalar Kaymakamlığı’nın kararıyla atlı faytonla ulaşım 3 ay süreyle durduruldu. Büyükada’da otellere yapılan rezervasyonlar iptal edildi. Yaşanan olayla ilgili İBB’nin Saraçhane Binası önünde ‘Yaşam Nöbeti’ eylemi yapılıyor. Hayvan Hakları İzleme Komitesi Koordinatörü Fatma Biltekin’le konuştuk.

Varlık Vergisi 11 Kasım 1942’de TBMM tarafından kabul edildi. Türkleştirme politikalarının acımasız örneklerinden biri olarak tarihe geçen Varlık Vergisi’nin kabul edilişinin 77. yıldönümünde Nurten Yalçın Erüs’ün ‘Şair, Edip, Dürüst Tüccar Leon Bahar’ı Takdimimdir’ isimli kitabı raflarda yerini aldı. Ankaralı bir Yahudi olan Yuda Leon Bahar, İstanbul Sultanhamam’da tüccarlık yaparken Varlık Vergisi’ni veremeyip Aşkale’deki çalışma kampına sürgün edilmişti. Bahar’ın o dönem eşine, kızına ve bürokratlara yazdığı mektuplardan yola çıkıp belgesel bir roman yazan Nurten Yalçın Erüs’le Leon Bahar’ı ve Varlık Vergisi’ni konuştuk.

Araştırmacı yazar Emircan Kürküt’ün ilk kitabı ‘Anti-Greek Riots of 6-7 September 1955 and Their Effects in Istanbul’s Kuzguncuk Quarter’ Libra Kitap’tan çıktı. Kitapta, 6-7 Eylül Pogromu’nun Kuzguncuk’taki yansımaları ele alınıyor. Yüksek lisans tez konusu olan kitapta o dönemde İstanbul Kuzguncuk’ta yaşayanlarla sözlü tarih kapsamında yapılan röportajlar yer alıyor. Kürküt ile kitabından yola çıkarak 6-7 Eylül’ün Kuzguncuk’a etkisini ve semtin değişen yapısı üzerine konuştuk.

İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan Patrik Seçimi Talimatnamesi’nde yer alan "İstanbul Ermeni Patrikhanesi'ne mahsus episkoposlar sınıfına dahil olmak" şartına ve bu şarta itiraz edilmemesi kararına yönelik tepkiler devam ediyor. Ermeni toplumundaki çeşitli sivil kesimlerden oluşan Toplum Girişimi, yazılı açıklamaları ile Müteşebbis Heyet’in aldığı karara tepki göstermişti. Girişimden Narod Erkol, Ari Demircioğlu ve Sarven Çağlı oluşum ve süreç boyunca yapacakları çalışmalar hakkında bilgi verdiler.

İklim krizi buzulların erimesi ve hava sıcaklıklarındaki önlenemez yükselişle uzun süredir kendini belli ediyor. Çevreye verilen zararın önlenmesi için çalışan sivil toplum kuruluşları ve sivil hareketler, seslerini duyurmaya çalışıyor. Bu hareketlerden biri de çalışmalarına geçen yıl Ekim ayında başlayan, İngiltere merkezli "Yokoluş İsyanı" (Extinction Rebellion). Sekiz aydır bu hareketin içinde yer alan iklim aktivisti İren Bıçakçı’yla, iklim krizini ve grubun kampanyalarını konuştuk.

Dört yılda bir düzenlenen Pan Armenian Games’e (Hamahaygagan Oyunları), bu yıl Türkiye Ermenileri katılmama kararı aldı. Hamahaygagan Komitesi yaptığı açıklamada, ekonomik nedenler ve oyunların açılışının Karabağ’da yapılmasını katılmama sebebi olarak gösterdi. İstanbul Komitesi Başkanı Haygaram Karasu Şişli Spor Kulübü Başkanı Alen Tekbıçak ile Yerevan’a giderek, oyunların Karabağ’da olmaması gerektiğini belirttiklerini fakat kararın değişmediğini söyledi. Oyunlara İstanbul dışında Sasun ve Sahakyan takımları da aynı gerekçeyle katılmayacak.

Üsküdar Surp Haç Tıbrevank Lisesi’nin emektar müdürü Hayk Nişan, 15 Haziran’da 71 yaşında hayatını kaybetti. 20 Haziran’da Kumkapı Surp Asdvadzazin Kilisesi’nde son yolculuğuna uğurlanan Nişan’ı cenazesinde Tıbrevank camiası, dostları, öğrencileri, meslektaşları ve toplum yalnız bırakmamıştı. Hayk Nişan’ın Kanada’nın Toronto şehrinde yaşayan kardeşi Murat Nişan, abisinin ölüm haberini alır almaz İstanbul’a geldi. Bir süredir İstanbul’da bulunan 68 yaşındaki Murat Nişan, 1983’te abisi Hayk’ın tutukluluğunun sona ermesinin ardından Toronto’ya yerleşti. Murat Nişan ile Hayk Nişan’ın Diyarbakır’da başlayan ve İstanbul’da devam eden yaşamını, haksız 19 günlük tutukluluğunu, 1960’lardaki Diyarbakır Ermeni toplumunu, aile hayatını ve abisinin son günlerini konuştuk.

Sidar Ergen’in yazdığı ‘Son Dönem Osmanlı Yemek Kültüründe Ermeni Mutfağının Katkısı: Ermeni Harfli Türkçe Yemek Kitapları’ isimli kitap Libra Yayıncılık’tan çıktı. Ergen, Ermeni harfleriyle Türkçe yazılan yemek kitaplarının kültürel yaşama katkısının yanı sıra, Arap ve Ermeni harfli Türkçe yemek kitapları arasındaki ilişkiyi ele alıyor. Sidar Ergen ile kitabından yola çıkarak mutfak kültürünü konuştuk.

Ermeni Kilisesi'nin Vatikan'daki Temsilcisi Başepiskopos Khajag Barsamyan dün Ankara’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile bir görüşme gerçekleştirmişti. Görüşmenin ardından bugün Yedikule Surp Pırgiç Hastanesi’nde tedavisi süren Patrik Mesrob II’yi ziyaret eden Barsamyan’a Başepiskopos Aram Ateşyan, Eçmiadzin Kiliselerarası İlişkilerden Sorumlu Kıdemli Rahip Şahe Ananyan da eşlik etti. Vakıf Başkanı Bedros Şirinoğlu ile de görüşen Başepiskopos Barsamyan, görüşmenin ardından Agos’a açıklamalarda bulundu

Hakikat Adalet ve Hafıza Merkezi, ‘Hatırlayan Şehir: Taksim’den Sultanahmet’e Mekân ve Hafıza’ adlı bir kitap yayımladı. Anadolu Kültür’den Asena Günal tarafından yapılan şehir turu, Hafıza Merkezi’nden Murat Çelikkan’ın önerisiyle ortak bir yazma süreciyle kitaplaştırıldı. Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından desteklenen çalışmada sırasıyla Taksim Meydanı, Gezi Parkı, İstiklal Caddesi, Emek Sineması, Galatasaray Meydanı, Hazzopulo Pasajı, Mısır Apartmanı, Karşı Sanat, Aras Yayıncılık, Narmanlı Han, Neve Şalom Sinagogu, Salt Galata, Kamondo Merdivenleri, San(a)saryan Han, Belediyeler Birliği Binası, Türk İslam Eserleri Müzesi ve Four Seasons Hotel İstanbul’un tarihi anlatılırken bu mekânlar etrafında yaşanan hak ihlalleri ve toplumsal mücadeleler de aktarılıyor. Çalışmanın yürütücüleri Günal ve Çelikkan ile mekân ve hafıza ilişkisini konuştuk.