Fransa eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy döneminde yürütülen ve 10 yıl önce başlatılan ‘tarih kitaplarında revizyon’ çalışması çerçevesinde, Ermeni Soykırımı ortaokul tarih kitaplarına girdi. Süreci AGOS'a değerlendiren Osmanlı Tarihi ve Türkiye çalışmaları profesörü Faruk Bilici çalışmayı olumlu karşılarken, 'Verilen belgeler daha tartışmasız ve kavramlar da öğrencileri 'Türk düşmanı' yapacak yaklaşımlardan uzak olmalı' dedi.
Cumhurbaşkanı François Hollande ve yeni Milli Eğitim Bakanı Vincent Pellion’un müdahele etmediği yeni düzenlemeye göre, bu yıl okutulacak ‘tarih-coğrafya’ kitapları yenilendi. Kitapta, Ermeni Soykırımı’nın yanı sıra Cezayir bağımsızlık savaşına da (1954-62) geniş yer verildi.
Kitapta, Talat Paşa’nın 15 Eylül 1915’te Halep’e gönderdiği telgraf, kişisel tanıklıklar ve 1908-1918 arasında yaşananların kronolojisi yer alıyor. Osmanlı haritası üstünde, Ermenilerin hangi bölgelerden tehcir edildiği oklarla gösteriliyor ve nerelerde toplu katliam yapıldığına dair bilgiler veriliyor.
Paris’te Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Enstitüsü’nde Osmanlı tarihi ve Türkiye çalışmaları profesörü olarak ders veren Faruk Bilici ile Fransa Ermeni toplumunun önde gelenlerinden Harut Martirosyan 2002’de başlatılan süreci Agos’a değerlendirdi.
‘Hollande karşı çıkabilirdi ama çıkmadı’
Harut Martirosyan Fransa’da Hay Tad (Ermeni Davası) Üyesi
Kitaplarda Ermeni Soykırımı’nın anlatılması yeni ortaya çıkmış bir girişim değil. Fransa, 2001’de resmi olarak Ermeni Soykırımı’nı kabul ettiğinde biz 2002’de dönemin Milli Eğitim Bakanı Luc Ferry ile farklı bir konuda görüşmeye gittiğimizde “Ermeni Soykırımı resmi olarak tanındığına göre ders kitaplarında bunu anlatmak mantıklı olur” diyerek öneride bulunmuştuk. Bakan çok olumlu karşılamasına rağmen bunun çok uzun bir süre alabileceğini söylemişti. Zira Fransa’da okul kitapları çok farklı birkaç pedagojik komisyondan geçiyor. 10 yıl sonra proje nihayet sonuçlandı. Hollande bu değişikliklere karşı çıkabilirdi ama çıkmadı. Zaten Hollande karşı çıksaydı da bu değişiklik er ya da geç olacaktı. Ermeni Soykırımı her zaman I. Dünya Savaşı’nın kronolojisinde yer almıştır.
‘Daha özenli yazılmalı’
Prof. Faruk Bilici Osmanlı Tarihi uzmanı
Bu tür çalışmalar elbette çok normal ve gerekli. Fransa’da ortaokul kitaplarında ilk kez bu kadar açık ve ayrıntılı bir şekilde Ermeni Soykırımı anlatılıyor. Daha önce bu tür ayrıntılar lise kitaplarında bulunuyordu. Ermeni Soykırımı’nın okullarda okutulmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Ama verilen belgeler daha tartışmasız ve kavramlar da öğrencileri “Türk düşmanı” yapacak yaklaşımlardan uzak olmalı.
Ortaokul 3. sınıfında olan bir çocuk için o zamanki Türkleri (Osmanlıları, Türkleri, Kürtleri, Arapları, Arnavutları, Gürcüleri vs…) bugünkü Türklerden ayırmak kolay olmaz. Yazılan metinler bu konuda öğrencilere yardımcı olmuyor. Fransa’da veya başka ülkelerde, Ermeni Soykırımı birçok kişinin Türklere karşı ırkçı nefret duymasına neden oluyor. Ben hayatımda sayısız defa bunun kurbanı oldum ve olmaya da devam ediyorum. 1915’in soykırım olduğunu destekleyen birçok bildiride imzam olduğu halde, derslerimde açık bir şekilde durumu ortaya koyduğum halde sorun yaşıyorum. Türk hükümeti ile Türk halkını ayırmak gerekiyor. Kitaplarda buna vurgu yapılmalı.
