Laçin koridoru blokajı BM Güvenlik Konseyi'nde görüşüldü

Sivil giyimli bir grup Azerbaycanlı, çevresel nedenleri gerekçe göstererek 12 Aralık 'tan bu yana Stepanakert-Goris karayolunu trafiğe kapattı. BM Güvenlik Konseyi oturumunda gelişmeler ele alındı.

Ermenistan, oturumda BM'yi insani durumu değerlendirmek için Karabağ'a bir bilgi toplama heyeti göndermeye çağırdı.

Ermenistan ayrıca Güvenlik Konseyi'ni uluslararası barış ve güvenliğin korunması konusundaki sorumluluğunu yerine getirmeye, uygun önlemleri almaya ve Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ halkının yaşam haklarına varoluşsal bir tehdit oluşturan saldırgan eylemlerini şiddetle kınamaya çağırdı.

Rusya'nın Daimi Temsilci Yardımcısı Anna Evtigneeva ise, blokajın "bölgedeki cevher yataklarının geliştirilmesi konusundaki anlaşmazlıklardan kaynaklandığını" söyledi ve Laçin Koridoru'nun bloke edilmesinden endişe duyduğunu söyledi.

Koridor'un Dağlık Karabağ ile Ermenistan arasında bağlantıyı sağladığına dikkat çeken temsilci,  bölgede istikrarın, garantör olmaya devam eden ve hedeflerini etkin bir şekilde gerçekleştiren bir Rus barış gücü birliğinin kontrolünde olduğunu söyledi.

BM Genel Sekreterinin Avrupa, Orta Asya ve Amerika'dan sorumlu yardımcısı Miroslav Jenča, toplantıda yaptığı açıklamada ihtiyacı olanların serbestçe seyahat etmesi ve temel hizmetlere erişmesine izin verilmesinin zorunlu olduğunu vurguladı. 

BM yetkilisi  çatışmanın yeniden başlama potansiyeline dikkat çekerek, muhtemel  insan kaybının önemli olabileceğinin altını çizdi ve bunun  yalnızca Ermenistan ve Azerbaycan halkını etkilemekle kalmayıp, Güney Kafkasya bölgesini de etkileyeceğini söyledi,  uluslararası toplumun buna  izin vermemesi gerektiğini vurguladı. Yetkili, "Taraflar, çok geç olmadan üçlü bildiriyi ve müteakip anlaşmaları uygulamalı ve müzakere edilmiş barışçıl bir çözüm için çabalarını iki katına çıkarmalıdır." dedi.

ABD adına konuşan Büyükelçi Robert Wood, ülkesinin Laçin Koridoru'nun kullanımına yönelik devam eden engellerden ve bu durumun artan insani etkilerinden derin endişe duyduğunu söyledi.

Wood, “Açık konuşayım: Laçin Koridoru'nun kullanımının önündeki engeller barış sürecini geriletiyor. Bu sürece uluslararası güveni baltalıyorlar. Ve potansiyel olarak ciddi insani sonuçlar taşıyorlar” dedi.

Wood, "Azerbaycan hükümetine ve koridorun güvenliğinden sorumlu olanlara insani ve ticari kullanım da dahil olmak üzere serbest dolaşımı mümkün olan en kısa sürede yeniden sağlama çağrısında bulunuyoruz." dedi.

Fransa'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilci Yardımcısı Nathalie Broadhurst da  son birkaç gündeki olayların çok endişe verici olduğunu söyledi.

Broadhurst, "12 Aralık'tan bu yana Ermenistan ile Dağlık Karabağ'ı birbirine bağlayan erişim koridorunda trafiğe konulan engeller kabul edilemez."

Temsilci, “Fransa ayrıca insani yardım kuruluşlarının ve Birleşmiş Milletler kuruluşlarının, Laçin koridoru da dahil olmak üzere ilgili nüfusa acil, ücretsiz ve engelsiz erişimi için çağrıda bulunuyor." diye konuştu. 

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, önceki gün Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, "Azerbaycan, Karabağ'ı Ermenistan'a ve dış dünyaya bağlayan tek yol olan Laçin Koridoru'nu sekizinci gündür kapalı tutuyor ve Dağlık Karabağ halkı  soğuğa bırakılıyor. Ciddi sağlık sorunu olan vatandaşlar ilaç ve sağlık hizmetlerinden mahrum kaldılar." ifadelerini kullandı.

Karabağ  Dışişleri Bakan Vekili Davit Babayan ise, gazetecilere verdiği brifingte, "Laçin Koridoru'nda bir gümrük karakolu kurulması konusu, Karabağ Cumhuriyeti için müzakere edilemez çünkü Rusya barış güçleri zaten bu kontrol görevlerini yerine getiriyor." dedi.

Babayan Dağlık Karabağ'da konuşlu Rus barış güçlerine barışı koruma misyonuyla birlikte barışı mecbur kılma yetkisine sahip olmaları için uluslararası yetki verilmesini önerdi.

Her şeyden önce Rus barış güçlerinin sayısının artması gerektiğini söyleyen Babayan, 1.980 kişinin bu işlevi tam olarak gerçekleştiremeyeceğini ifade etti.  

Babayan "Şuşi bölgesinde sadece birkaç barış gücü konuşlandırılmış durumda. Bu nedenle öncelikle sayı artırılmalıdır. İkinci olarak, uluslararası bir yetki almaları gerekir. Bu, Kosova ve Bosna'da olduğu gibi, barışı koruma misyonuyla birlikte barışı uygulama gücüne de sahip olmaları gerektiği anlamına gelir." dedi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hajiyev'e göre ise, Laçin yolu Azerbaycanlı protestocular tarafından değil, Rusya Federasyonu barış gücü birliği tarafından kapatıldı.

Hikmet Hajiyev'e göre, Azerbaycan sivil toplum temsilcileri "yağmalanmış doğal kaynakların yasa dışı taşınmasını engellemeye çalışıyor" ve diğer sivil araçların hareketine "müdahale etmiyor".

Dağlık Karabağ, gıda ve tıbbi malzeme konusunda büyük ölçüde Ermenistan'a bağımlı. Bölgenin İnsan Hakları Savunucusu Gegham Stepanyan'a göre, Ermenistan'dan her gün 'tahıl, un, sebze, meyve dahil' 400 tondan fazla temel mal ithal ediliyor.

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı ise, yolun kapanmasıyla ilgili sorumluluğu reddederken, 'Karabağ bölgesinde yaşayan Ermenilerin hak ve güvenliklerinin Azerbaycan'ın iç meselesi' olduğunu söylüyor.

(Ermenistan Kamu Radyosu, BBC Azerice)