İstanbul’un, anıtsal değeri en yüksek mezarlıklarından birisi olan Şişli Ermeni Mezarlığı’nda yeni düzenlemeler yapılıyor.
Nubar Güzeldevletyan ve Vahe Arslanata. Fotoğraf: MİHRAN MANUKYAN
BARUYR KUYUMCİYAN
baruyr@agos.com.tr
Beyoğlu Üç Horan Vakfı’nın uhdesindeki mezarlıkta, açılışını Patrik II. Mesrob’un yaptığı ‘Sanatkârlar ve Düşünürler Sokağı’ ve bu sokağa geçişi sağlayan kapı ile, Taniyel Varujan heykelinin yer aldığı meydanda, Taksim’de bulunan tarihi mezar taşlarının konacağı bir platform hazırlanıyor. Beyoğlu’ndaki kentsel dönüşüm kapsamına giren Bedrettin Mahallesi’nde bulunan mezar taşları, bölgedeki duyarlı vatandaşların yetkililere haber vermesi sayesinde, molozlarla birlikte atılmaktan kurtulmuştu. Aralarında Kanuni Sultan Süleyman’ın hayatını kurtaran Vanlı Ermeni aşçı Apraham’ın mezar taşının da bulunduğu sanılan taşlar incelendikten sonra İstanbul Arkeoloji Müzesi tarafından değerlendirildi. Toplam 14 mezar taşından ikisi Arkeoloji Müzesi’nde sergilenirken, 12 tanesi 2013 yılında Şişli Ermeni Mezarlığı’na teslim edildi. Kasımpaşa’da söz konusu bölgede Ermeni mezarlığı olmadığından, 18. ve 19. yüzyıllara ait bu mezar taşlarının başka mezarlıklardan getirildiği düşünülüyor. Bir süredir mezarlıktaki meydanda duran mezar taşları, Mezarlığın giriş bölümünün restore edilmesini de sağlayan hayırsever Yetkin Berberoğlu’nun bağışlarıyla düzenlenecek olan alanda sergilenecek.
Yeni bir heykel
Bu alanın karşısında, yeni yapılmış bir kaide dikkat çekiyor. Kaidede kimin heykelinin sergileneceğini sorduğumuz, mezarlığın Yönetim Kurulu Başkanı Nubar Güzeldevletyan, bu konuda henüz karar verilmediğini söyledi. Bir Gomidas heykeli hazırlandığı yönündeki söylentilere dair sorumuzu, “O konuda belirlenmiş bir proje yok. Mezarlığın kurucusu Patrik Mağakya Ormanyan, Gomidas Vartabed veya başka bir önemli şahsiyet olabilir” sözleriyle yanıtlayan Güzeldevletyan, mezarlıkla ilgili diğer projeler hakkında şunları söyledi: “Patrik II. Mesrob döneminde Yervant Gobelyan tarafından hazırlanan ‘Yüzyıla Damgasına Vuranlar’ kitabı, çok güzel bir çalışma olmuştu. Buna eklenebilecek yeni bilgiler olabilir. Ayrıca, Merkez Bankası’nın müdürlüğünü yapmış, Sultan Abdülhamit’in kasası olmuş Kazazyan, Kızılay’ın kurucuları arasında yer alan Servişen Efendi gibi, mezarlığımızda kabristanları bulunan önemli tarihi şahsiyetleri gündeme getirecek çalışmalarımız da olacak. Buraya açık hava müzesi gözüyle bakan, yurtdışından burayı gezmek için gelen insanlar var. Biz de, teknik ve idari çalışmalarımızı, buranın anıtsal değerini gözeterek, bu hassasiyetle yürütüyoruz.”
