TOPLUM

Michael A. Goorjian’ın “Amerikatsi/ Amerikalı” filmi, Beyoğlu Surp Yerrortutyun Kilisesi Vakfı’nın yenilenen Naregyan Salonu’nda, kalabalık bir izleyiciyle buluştu. Toplum üyesi gençlere özel olarak düzenlenen gösterim, sadece bir sanat etkinliği değil, aynı zamanda bir topluluk buluşması, gençlerin kendi kimliklerine dair imgeleri beyazperdede görebildikleri ender anlardan biri oldu.

Zahrire d’Bahra, 1 Kasım 1849’da Urmiye’de Süryanice basının ilk ışığı oldu. Soykırımlar, yasaklar ve hafızasızlaştırma politikalarına rağmen Süryanice, Zahrire d’Bahra’nın mirasından Gazete Sabro’ya hayatta kalmayı başardı. Süryani halkının “umudu” olan Sabro, yüzyıllar öncesinin “Işık Hüzmeleri”ni günümüz okuruna taşıyor. Gazete Sabro Genel Yayın Yönetmeni David Vergili ile Süryani basın tarihine dair konuştuk.

Midyat’ın Bethkustan Mahallesi’nden Yakup Akyüz, Türk Hava Yolları’nda ilk Süryani pilot adayı olarak tarihe geçti. Çocukluk hâyâlini gerçekleştiren 24 yaşındaki Akyüz, “Hırsla ve azimle çalışın, umudunuzu hiç kaybetmeyin. Ben yaptıysam siz de yaparsınız” diyerek Süryani gençlere ilham veriyor.

Modern İstanbul Ermeni Şiiri’nin kurucularından Haygazun Kalustyan’ın toplu şiirlerinden oluşan ‘Güzel Şeyler Tesadüf Etsin’, şairin doğumunun 95. yılında okurla buluştu. Aras Yayıncılık'tan çıkan kitaptaki şiirleri Ermeniceden Türkçeye, usta çevirileriyle tanıdığımız aynı zamanda Agos’un çizerlerinden Ohannes Şaşkal çevirdi.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ani Katedrali’nin restorasyon sonrası cami olarak ziyarete açılacağı açıklamalarına dair DEM Parti’li George Aslan’ın verdiği soru önergesini, “Taşınmazın rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Kurul kararlarıyla uygun bulunmuş olup onaylı projede yapının kullanımına dair herhangi bir işlev belirlenmemiştir. Ayrıca yapının camiye dönüştürülmesine ilişkin herhangi bir Kurul kararı bulunmamaktadır” şeklinde yanıtladı.

2021 yılında bilhassa Antakya Ortodoks toplumunun sesini duyurmak üzere kurulan Nehna platformu, hafıza çalışmaları kapsamında önemli bir arşiv projesine imza atıyor. 1947 yılında İskenderun Ortodoks toplumundan Suphi Levent tarafından kurulan ve günümüze dek yayımlanmaya devam eden İskenderun Gazetesi'nin matbu arşivi dijital ortama taşınıyor.

Vartanuş, Rozmari, Anjel, Araksi, Zağik, Karzuhi. Onlar, Ordu Akşam Kız Sanat Okulu yıllığından hala bize bakıyorlar. Ordu Ermeni Cemaati’nin bugün hala ayakta olan 1857 tarihli Ordu Movsesyan Ermeni Okulu ise o cemaatin bugüne gelebilen tek bellek mekânı.

1919’dan 1980’e kadar devam eden göç dalgalarıyla özellikle Arjantin’e binlerce Anadolulu Ermeni gelmiş ve yıllar içinde kök salmış. Okulları, gazeteleri, kültür dernekleri ve kiliseleri ile Palermo semtinde çok ciddi bir nüfusa ulaşmışlar. Başkent Buenos Aires dışında Cordoba’da 20 bin civarında bir nüfusa sahip oldukları söyleniyor.

Şehir ve kurum tarihi çalışmalarıyla tanınan Arsen Yarman’ın, Ermeni mücevhercilik ve kuyumculuk tarihini konu alan "Osmanlı Döneminde Mücevher ve Ermeni Kuyumcular" başlıklı iki ciltlik çalışması Türkçeden sonra İngilizce versiyonuyla da okuyuculara sunuldu. İki ciltlik eser, 16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeni kuyumcuların sanatını, ustalığını ve sarayla kurdukları ilişkileri inceliyor.

Patrik Vekili Archimandrite Pavlus Orduluoğlu, Antakya ve Tüm Doğu Rum Patriği 10. Yuhanna’nın riyasetinde, 13 Ekim’de toplanan Kutsal Antakya Kilisesi Sen Sinod Meclisi üyelerinin aldığı kararla, Tarsus, Adana ve Hatay bölgelerine Metropolit olarak atanacak. 100 yıl sonra yeniden Metropolitlik kurulmasına dair verilen tarihi kararın ayrıntılarını Antakya Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Fadi Hurigil’den dinledik.