ARA

Elini başıma koyar, saçlarımı severdi. O eli nasıl anımsadığımı biliyorum aslında, otistik bir beyniniz varsa kimsenin hatırlamadıklarını anımsarsınız ve kimsenin hatırlamadıklarını anımsamayı zamanla garipsememeyi öğrenirsiniz.

Eski Şişli Adliyesi önü. Hrant’ın 301’den yargılandığı davanın bir duruşmasında ona destek için, pek çoğunu o zaman tanımadığım, epey bir küçük topluluk olarak bekliyoruz. Ülke -her zamanki gibi- konu Ermeni olunca milliyetçi duyguların depreştiği bir ruh halindeydi. Bunun sonucu olarak ve bundan aldıkları güçle bizden daha kalabalık bir faşist grup, karşı kaldırımdan bize karşı slogan atıyordu.

Diran Bakar’ın nüfus müdürlüğünde kayıtlı olduğu cilt numarası aynen şöyle yazılmıştı: “3 Yabancı”… Yani bu devlet, vatandaşlarının bir kısmını kaydettiği defterleri diğerlerinden ayırmış; ayırmakla da kalmayıp bir de onları “yabancı” olarak kodlamış. Kodladığı defterlere de sayı vermiş. Yabancı 1, 2, 3…

Niçin hedef seçilmiştir? Bu sorunun bir çok cevabı var kuşkusuz ama en açıklayıcı olanı; üzerini tonlarca kaya ile örtmeye çalıştığımız riyakarlığa ayna tutmuş olmasıdır.

Zaruhi Kalemkaryan, ilk feminist Ermeni yazarlardan biri olarak, arkasında makaleler, denemeler, anı yazıları ve şiirlerden oluşan, zengin bir miras bıraktı. Ermeni halkının geçmişiyle barışmak için her zamankinden daha fazla çaba sarf ettiği günümüzde Zaruhi’ninki gibi sesleri yeniden keşfetmeye, daha iyi bir gelecek inşa etmeye çabalarken onların fikirlerine sarılmaya her zamankinden daha fazla ihtiyaç var.

Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme adımlarının siyasi düzlemde konuşulduğu şu günlerde, ayaklarımızın yere basması açısından bu iki ülke arasında halihazırda iş yapan, sivil toplum faaliyetleri yürüten kişi ve kurumlardan da görüş almamız kaçınılmaz. Evet, siyasiler açıklamalar yapıyor ama aslında bunların ne kadarı günlük hayata yansıyor görmemiz gerek. Türkiye ve Ermenistan arasındaki uçuşlar yıllar önce başlamıştı. Haftada iki uçuş olarak sabahın çok erken saatinde yapılan charter (tarifesiz) usulü uçuşlar Atlasjet'in iflas etmesi ile askıda kaldı. Yeni bir şirket de uçuş lisansı için başvurmadığından uçuşlar şimdiye kadar yapılamıyordu. Normalleşme sinyallerinin geldiği şu günlerde, ilk adımlar uçuşların tekrar başlaması yönünde. Türkiye'den Pegasus Havayolları ve Ermenistan'dan FlyOne şirketi harekete geçse de ilk uçuşlar duyurulan tarihlerde başlayamadı. Ancak gerekli izinlerin şu günlerde alındığını ve uçuşların 2 Şubat’ta başlayacağını öğreniyoruz.

2021’in son haftalarında en az altı Çeçen muhalif, akrabalarının kaybolduğunu bildirdi. Çeçenistan dışında yaşayan muhalefet figürleri, bölge başkanı Ramazan Kadirov’u ve yandaşlarını, insan hakları ihlalleri konusundaki eleştirileriyle biliniyor. Muhaliflerin yaklaşık 50 akrabasının akıbeti belli değilken, Kadirov, konuyla ilgili ‘blog yazarları tarafından hakarete uğrayanlardan birinin adam kaçırma olaylarından sorumlu olduğu’ şeklinde bir yorumda bulundu.

Abhazya’da geçtiğimiz yazdan bu yana devam eden elektrik kesintileri, özelleştirme olasılığı ve Cumhurbaşkanı Aslan Bjaniya’nın Abhazya’nın Rusya ile ‘egemenliğini paylaşması’ gerektiğine dair yorumu üzerine tepkiler hızla arttı ve Aralık 2020’de şiddetli protesto eylemleri başladı. Abhazya Başsavcılığı, kitlesel ayaklanmaları organize etme ve bunlara katılma, hükümet yetkilisine karşı şiddet kullanma ve kamu malına zarar verme temelinde soruşturma yürüttüklerini belirtti.