1979’da ‘Siyasi amaçla adam öldürdüğü’ iddiasıyla 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Tahir Canan, Türkiye’de en uzun süre cezaevinde kalan kişi.
EMRE ERTANİ
emreertani@agos.com.tr
1991’de çıkan ‘Şartlı Tahliye Yasası’ ile tahliye edilen, fakat 1993’te Türkiye Devrimci Komünist Partisi (TDKP) üyesi olduğu iddiasıyla tekrar tutuklanan Canan, 12 buçuk yıl cezaya çarptırılmış. Örgüt üyesi olma suçlamasından beraat eden ve serbest bırakılması gereken Canan’ın tutukluluk hali hâlâ devam ediyor. İkinci suçlamadan beraat ettiği için ilk aldığı cezadaki infazının yanmaması gereken Canan, durumunda bir değişiklik yaşanmazsa 2025 yılına kadar tutuklu kalmaya devam edecek.
Tahir Canan’ın oğlu İlhan Canan, babasının yaşadıklarını Agos’a anlattı. İlhan Canan, babası cezaevine girdiğinde henüz iki yaşındaymış. Şu an 32 yaşında olan ve babasıyla neredeyse sadece cezaevinde görüşmüş o- lan İlhan Canan, onun hukuksuz olarak yıllarca cezaevinde kaldığını ve masum olduğunu söylüyor. İlhan Canan, babası Tahir Canan’ın Gaziantep’te terzilik yaparak geçinen, sosyalist görüşlü kendi halinde biri olduğunu, 1979 yılında oturdukları
mahallede sağ görüşlü iki kişinin öldürülmesinden sorumlu tutularak
tutuklandığını, 48 yılla yargılanıp 36 yıl hapis cezasına çarptırıldığını
söylüyor. Babasına isnat edilen suçu başka örgütten kişilerin
üstlendiğini ve o kişilerin cezaevine girmesine rağmen babasının
tutukluluk halinin devam ettiğini; öte yandan da yargılandığı mahkemenin
sıkıyönetim mahkemesi olduğunu, kararların hukuki olmadığını söylüyor.
12 yıl cezaevinde yattıktan sonra 1991 yılında Şartlı Salıverme Yasası’yla serbest kalan Tahir Canan, 1993 yılında yasadışı örgüt üyesi olduğu iddiasıyla gözaltına alındı ve tutuklanarak 12 yıl hapis cezası daha aldı. Canan, Şartlı Salıverme Yasası ile tahliye olduğu için, ilk ‘suç’undan dolayı yatmadığı cezası da yeni cezasına eklendi. İlhan Canan yaşananları şu sözlerle anlatıyor: “Bu süreçte bizim yürüttüğümüz hukuk mücadelesi sonucunda 2003 yılında Malatya 1’nolu DGM mahkûmiyet kararını iptal ederek ‘Sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmıştır’ dedi. Biz de tahliyesini bekliyorduk. Fakat Gebze Cezaevi’ne gelen kararın altında ‘tahliye’ yazmıyor diye tahliye etmediler. Son çıktığı cezaevi Gaziantep olduğu için konu oraya taşındı. Gaziantep’teki mahkeme “Ceza sonuçlarıyla ortadan kalmış olabilir ama bu cezanın oluşmadığı anlamına gelmez” diyerek tutukluluk halinin devam edeceğine hükmetti. Komedi burada başladı. Hukuksuzluk silsilesi devam ediyor.”
‘Yemek parası’ istediler
Öte yandan, Tahir Canan’dan 2008 ve 2009’da cezaevinde yediği yemeklerin ücreti talep edildi. Canan’dan toplam 2567 lira 60 kuruş ‘yemek parası’ istendi. Tahir Canan, bunun üzerine 30 yıl beş aydır hukuksuz şekilde cezaevinde olduğunu, bu nedenle çalışamadığı için mal varlığı olmadığını ve bu borcu ödeyemeyeceğini ifade ederek Bandırma Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne karşı dava açtı.
