İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ilk saatlerde yaptığı açıklamada olayın maden ocağından çıkarılan toprakların istiflenmesiyle oluşan bir kümelenmedeki kayma sonucu meydana geldiğini açıkladı.Erzincan’ın İliç ilçesindeki Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin Çöpler Altın Madeni tesisinin bulunduğu alanda çökme meydana geldi. 9 işçiden haber alınamıyor. Toprak altında kalan işçilerden 7'sinin kimliği belirlendi.
Toprak altında kalan işçiler olduğu için ekipler, bölgede arama kurtarma çalışmaları sürüyor.
Erzincan Belediye Başkanı Bekir Aksun, konuyla ilgili yaptığı ilk açıklamada "İlk belirlemelere göre toprak altında 9 kişi gibi gözüküyor. Umarım inşallah daha fazla kayıp yaşanmaz. Bunlar da kurtarılır. Kayıp vermeden kurtarırsak çok sevinmiş olacağız," dedi.
Faciada göçük altında kalan 9 işçiden 6'sının kimliği belirlendi. DHA'nın aktardığına göre bu işçilerin isimlerinin; Şaban Yılmaz, Kenan Öz, İbrahim Keklik, Adnan Keklik, Hüseyin Kaya ve Ramazan Çimen olduğu bildirildi.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), olay bölgesine Erzincan, Erzurum, Sivas, Rize, Malatya, Giresun, Diyarbakır, Tokat ve Dersim il AFAD müdürlüklerinden personel sevk edildiğini duyurdu.
AFAD Başkanı Okay Memiş, "9 işçimize ulaşmak için her türlü yöntemi deniyoruz" diye konuştu.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, olayla ilgili İliç Cumhuriyet Başsavcılığınca adli soruşturma başlatıldığını ve dört Cumhuriyet savcısının görevlendirildiğini açıkladı. Olayla ilgili olarak 7 kişi gözaltına alındı.
Yeşil Gazete’de yer alan habere göre 2001’de sondaj çalışmalarına başlanan maden işletmesinde 2010’da siyanürle altın üretimine geçildi. 2019’da sodyum siyanür 11 bin tona, sülfürik asit üretimi 122 bin tona çıkarıldı. 2021’de yayınlanan raporda ise 18 adet tehlikeli maddeye yer verildi. Bunlar arasında solunum yollarına, sudaki organizmalara, ciddi yanıklara, aşındırıcı etkilere, cilt ve gözde aşırı tahrişlere neden olan sodyum siyanür, nitrik asit, bakır sülfat, sodyum hidrosülfit gibi tehlikeli maddeler de bulunuyor.
Çöpler Kompleks Madeni için ilk ÇED çalışmaları 2007-2008 tarihlerinde yürütülmüş ve hazırlanan ÇED raporuna, 16 Nisan 2008 tarihinde “ÇED Olumlu” kararı verilmişti.
“Facia ucunu gösterdi, maden kapatılmalı”
İliç’teki Çöpler Altın Madeni’nde daha önce kapasite artırımına karşı açılan davanın avukatı İsmail Hakkı Atal, olaya ilişkin yaptığı açıklamada, “Pasa yığını çökmüş. Tabii o zehirli çamur. Dolayısıyla o yağmurla, yeraltı suyuyla karışacak” dedi.
Şirketin acil durum planını devreye soktuğu yönünde açıklamasına ilişkin ise Atal, “Acil durum planını da devreye soksa da herhangi bir şey olmaz. Artık bu saatten sonra bu facia ucunu gösterdi. Bundan ders alıp hemen bu madenin kapısına kilidi vurmak gerekiyor. Başka çaresi yok. Göz göre göre... Biz böyle bir şey olacağını biliyorduk zaten. Bilim bize bunu söylüyordu. Biz daha önce de mesela Mayıs’ın başında Bingöl Yedisu fay hattında 4.2 büyüklüğünde deprem olunca 30 Mayıs 2022’de Erzincan Valiliği’ne başvuru yaptık. Hiçbir şey yapmadılar” dedi.
TMMOB'den açıklama: Göz göre göre yaşanan bir facia
Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği (TMMOB), maden faciasına ilişkin bir açıklama yaptı. Açıklama şöyle:
"Erzincan İliç Çöpler Altın Madeninde yaşanan facia, göz göre geliyorum diyen bir faciadır. 6 Aralık 2023 tarihinde İliç'de açtığımız iki ayrı davanın bilirkişi keşfindeydik. 2. Kapasite artırımı için Bakanlığın verdiği ÇED “olumlu” kararı ve Açık ocak işletme genişletmesi için verilen "ÇED gerekli değildir" kararına karşı açtığımız davalardı. ‘İliç Çöpler Altın Madeni işletmesi kapatılmalıdır ve rehabilite çalışmalarına başlanmalıdır’ dedik. Facia geliyor dedik... Facia geldi... Öncelikle işçilerimizin sağ salim kurtarılmasını diliyoruz, geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Teknik ekibimiz ile bölgeye gitmek üzere hazırlık yapıyoruz."
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB),ayrıca Çöpler Altın Madeni‘nde yığın liçi alanındaki çökmeye ilişkin sorumlular hakkında suç duyurusunda bulundu.
Siyanür sızıntısı riski
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olası sızıntılara karşı şu açıklamayı yaptı:
"Toprak kayması sırasında akan malzemenin Fırat Nehri'ne ulaşmasının engellenmesi amacıyla Sabırlı Deresi'nin Fırat Nehri'ne ulaştığı menfezin kapaklarını kapattırdık. Ekiplerimiz sahada çalışmalarını sürdürüyor, gelişmeleri hassasiyetle takip ediyoruz."
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Erzincan'da çökmenin meydana geldiği maden alanında arama kurtarma çalışmaları ve siyanür sızıntısı yaşanıp yaşanmadığına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Arama kurtarma çalışmalarının sürdüğünü aktaran bakanlar, şu ana dek herhangi bir siyanür sızıntısına rastlanmadığını bildirdi.
Türk Tabipleri Birliği: Faciaya davetiye çıkarıldı
TTB ise şu açıklamayı yaptı:
"Erzincan'ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik tarafından işletilen Çöpler Altın Madeni'nde siyanür ve sülfürik asit dağlarının çökmesi sonucu çok sayıda işçinin göçük altında kaldığı aktarılmaktadır.
Geçmişte siyanür sızıntısı ile gündeme gelen madenin ruhsatı iptal edilmediği gibi kâr hırsıyla kapasitesinin artırılması, TTB'nin de aralarında olduğu örgütlerin hukuk mücadelelerine karşın şirkete yargı koruması sağlanması; yaşanan faciaya açıkça davetiye çıkarmıştır.
Gelişmeleri yakından takip ediyor, göçük altında kalan emekçilerin bir an önce sağ salim çıkarılmalarını umuyoruz."
Erzincan’a gitmek “yasak”
Tunceli Valiliği, toprak kayması nedeniyle eylem düzenlemek amacıyla Erzincan'a gidişlere 4 gün süreyle kısıtlama getirdi. Kısıtlamaya rağmen bölgeye gitmek isteyen Tunceli İnsan Hakları Derneği (İHD) üyesi 4 kişi gözaltına alındı.
Komisyon kurulacak
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Erzincan’ın İliç ilçesindeki altın madeninde yaşanan toprak kaymasına ilişkin komisyon kurulması önerilecek. Öneriye ilişkin konuşan AK Parti Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül, “Atılması gereken adımları, bundan sonra yapılması gereken kanuni düzenlemeler de dahil olmak üzere, insanımızı merkeze alan politika üstü olan bütün çalışmaları bizler çok kıymetli buluyoruz.” dedi.
