ARA

Cumhuriyet ve Özgür Gündem Gazeteleri, 24 Nisan'da Ermenice manşetle çıktı.

Rakel Dink, Cumhuriyet’in 24 Nisan tarihli nüshasına yazdığı ‘100 yıllık Soykırım’ başlıklı yazıda, 1915’te ailesinin ve akrabalarının neler yaşadığını, Hrant Dink'le tanışmasını ve verdikleri mücadeleleri anlatıyor: Ben bugün, önce Balıklı’da Çutağımın mezarında, sonra Şişli’de Sevag’ın mezarında, sonra da 1915 soykırımında ölenlerimizi anmak için Taksim Meydanı’nda sessizce bu ülkenin özgürleşmesini bekleyeceğim.

HDP, 1915 yılında 23 Nisan’ı 24 Nisan’a bağlayan gece, sürgüne gönderilmek üzere Harbiye karakolunda hapsedilen ve birçoğu hayatını kaybeden Ermeni aydın, düşünür, kanaat önderi, sanatçı ve zanaatkarları andı. HDP, Tatavla’da çan sesleriyle yürüdü. Kirkor Zohrab’ın evinin önüne karanfiller bıraktı.

Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck, Berlin Katedrali’nde soykırım kurbanları Ermeniler, Süryaniler ve Pontus Rumları anısına yapılan ayinde konuştu. Gauck 1915’i soykırım olarak tanımlarken yaşananlarda Almanya’nın rolunü vurguladı.

Dünyanın tüm Ermeni kiliselerinde, soykırım kurbanları anısına 100 defa çan çalındı. Türkiye Ermenileri Patrikliği’nin katılmadığı çan çalma törenine Ermeni kilisesi olmayan Paris, Strasbourg, Moskova, New York ve Buenos Aires katedralleri de çan çalarak destek oldu.

Ermeni cemaatinin okulları 24 Nisan cuma günü Patrikhane’nin talebi ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın onayıyla tatil edildi.

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden 100 akademisyen, ‘Ermeni Soykırımı: Kavramlar ve Karşılaştırmalı Perspektifler’ başlıklı konferansın engellenmesi üzerine bir açıklama yayımlayarak, engellemeyi akademik ve demokratik özgürlükler açısından kabul edilemez bulduklarını belirtti.

Bir tepenin yamacındaki dev harflerle yazılı 18 Mart 1915 tarihi, Çanakkale Boğazı’ndan geçen herkesin dikkatini çeker. Her yıl bu tarihlerde, yurt içi ve yurt dışı katılımlarla kitlesel anmalar yapılırdı. Devlet aklı, anmanın 100. yılı için bu tarihin üzerine bir çizgi çekti. Anmayı, Ermeni Soykırımı’nın başlangıç tarihine denk getirerek, 24 Nisan’da yapılacağını açıkladı. Anma törenleri için pek çok devlete de davetiye gönderildi. Devlet aklının nasıl çalıştığına dair bu son örnek, hiç de iyi hatırlanmayacak. Öte yandan, Osmanlı döneminde Edirne Vilayeti sınırları içinde yer alan Çanakkale Boğazı ve çevresindeki yerleşim yerlerinde, Ermeniler de yaşıyordu. Çanakkale anmaları demişken, biz de Çanakkale ve civarında yaşayan Ermenileri analım istedik.

Tarihçi Hans-Lukas Kieser, Metternich’in 7 Aralık 1915’te Şansölye’ye yazdığı mektubunda belirttiği benzetmeyle ‘Ermenilere yapılan zulmün ruhu’ olan Talat Paşa’nın bir fail olarak portresini yazdı.