AZINLIKLAR

“Uzun bir uykudan uyanarak 2011 yılında yeniden doğdu Surp Giragos. Ortadoğu’nun en büyük Ermeni Kilisesi yeniden büyülü havasını verdi ‘Gâvur mahallesi’ne ve Diyarbakır sokaklarına.”

“İnsanoğlu yaşam mücadelesi verirken hayatın döngüsü içinde çarkın dişlilerini oluşturduğunu, rutin döngüyü tamamlamakta görevli olduğu ötesinde kendi özünü göremez. Ancak, öyle bir an gelir ki, dur durak bilmeyen döngünün içinde boğulduğunuzu, nefes alamadığınızı fark edersiniz.”

Surp Giragos Kilisesi Vakfı Başkanı Vartkes Ergün Ayık ile kilisenin nasıl yeniden hayat döndürüldüğünü ve bundan sonrasını konuştuk.

Der Giragos, yani peder Giragos Tokatlıyan, bir kuşak Diyarbakırlı’nın ve çevresindeki illerden Ermenilerin, kiliseyle ve kendi kültürleriyle kurdukları en önemli bağdı. Kentteki Ermenilerin sayısının günden güne azaldığı bir zamanda, onların hayata tutunması, çocuklarının eğitim görmesi ve asırlarca süren bir zincirin bozulmaması için çaba göstermişti.

Kilisenin adına ilk kez 1610-1615 tarihleri arasında Polonyalı Simeon’un Seyahatnamesinde rastlanmıştır. Ermeni mimari tarihinin önemli eserlerinden biri olan Surp Giragos Kilisesi, Ortadoğu’daki en büyük Ermeni kilisesidir. 1722 yılında restore edilmiş, daha sonra 1729 yılında Ermeni mimarlar Şahin, Saruhan ve Yeram daha büyük boyutlarda tekrar inşa edilmiştir.

Beykoz Surp Nigoğayos Kilisesi Vakfı’nın, gasp edimli olan, Boğaz kıyısındaki arazisinin geri alınmasının ardından yaşanan sorunlar, uzun süren müzakereler sonucunda nihayet çözüldü. Arazinin üst kullanım hakkı, daha önce bir protokolle kararlaştırıldığı gibi Surp Pırgiç Hastanesi’nde kaldı. Yakın zamanda bu duruma karşı çıkan Başepiskopos Aram Ateşyan geri adım atmak zorunda kaldı.

Yazar Ayşe Kulin’in bir TV programında söylediği “Biz Ermenileri, Almanların Yahudilere yaptığı gibi durup dururken kesmedik” sözleriyle başlayan tartışma, 1915’e dair sahici bir diyaloğun zemini olmaya aday görünüyor. Kulin’in sözleriyle ilgili olarak Karin Karakaşlı’nın geçen hafta Agos’ta yayımlanan yazısına, bu hafta Ayşe Kulin bir mektupla cevap verdi.

‘Yerkaran: Gomidas Vartabed’in Ermenice, Kürtçe ve Türkçe Derlemelerinden Düzenlemeler’ adlı albüm geçen hafta Kalan Müzik etiketiyle çıktı. Aralarında Aram Kerovpyan, Murat Aydemir, Ara Dinkjian, Murat İçlinalça, Aşuğ Bingöl, Ali Tekbaş, Ertan Tekin ve Şevval Sam’ın da bulunduğu çok sayıda müzisyenin sesi ve sazıyla katkıda bulunduğu albümün repertuarındaki çeşitlilik, Gomidas’ın derleme çalışmalarına damga vuran üslup ve dil zenginliğini yansıtıyor.

Büyükdere Surp Hıripsimyants Kilisesi Vakfı Başkanı Murat Süme, Agos’un 24 Ocak tarihli sayısında yer alan ‘Ateşyan ve Süme’ye büyük tepki’ başlıklı habere ilişkin olarak, noter aracılığıyla bir tebligat gönderdi. Tebligatta, Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu’nun Süme hakkında VADİP toplantısında söylediklerinin gerçeği yansıtmadığı iddia edilerek Agos’un ilgili haberde yer alan ifadeleri düzeltmesi talep edildi.

Gayrimüslimlerin kurumlarının tüzel kişilik sorunu, İstanbul Bilgi Üniversitesi’de konunun uzmanları tarafından masaya yatırıldı. Cemaat Vakıfları Temsilci Ofisi ile Bilgi Üniversitesi’nin ortaklığı ve Venedik Komisyonu’nun katılımı ile düzenlenen ‘Gayrimüslimlerin Tüzel Kişilikleri: Sorunlar ve Haklar’ konferansında Cemaat Vakıfları Temsilcisi Laki Vingas yaptığı konuşmada sorunların neden ve sonuçlarını aktardı.