GÜNCEL

Laurence Ritter’in Anadolu’nun en büyük sırlarından birini ‘Müslüman Ermeniler’ tabusunu yıkan ve gözler önüne seren yeni kitabından yola çıkarak Agos bu haftaki manşetini 'Müslüman Ermeniler'e ayırıyor. 'Kılıç Artıkları' adlı kitapta 1915’ten bu yana, dört kuşak boyunca Ermeni kalıp kendi aralarında evlenen, lehçelerini bile korumayı başaran Ermenilerin hikayeleri paylaşılıyor.

1915 ’te Anadolu’da pek çok Ermeni, hayatta kalabilmek için Müslüman olmak zorundaydı. Tehlike karşısında din değiştirmek, daha önceki zamanlarda da karşılaşılan bir pratikti bu topraklarda; ancak o karanlık yılda, çok daha fazla sayıda insan Müslümanlığa geçti.

1 Mayıs kutlamalarında adından en çok söz edilen grup olan antikapitalist Müslüman gençlerle 1 Mayıs, sosyalizm, sosyal İslam, AK Parti ve Müslümanlar ile Ermeniler üzerine konuştuk. Antikapitalist Müslüman gençlerin Türkiyeli tüm Müslümanlara bir çağrısı var: “Bosna’da soykırım olduğunu söylemek için önce Ermeni soykırımıyla hesaplaşmalıyız.”

Kilis’teki Öncüpınar Sınır Kapısı’nın hemen yanına Suriyeli göçmenler için kurulan sığınmacı kampında 9600 Suriyeli yaşıyor. Her biri 6’şar kişilik olmasına rağmen, en az 10 kişinin yaşadığı toplam 2600 konteynırdan oluşan kamp, 360 dönüm arazinin üstüne kurulmuş durumda. Kamp, uluslararası ilişkilerin tozu dumanı arasında yitip giden insan hikâyeleriyle dolu.

Halil Berktay’ın 34 kişinin öldüğü 1 Mayıs 1977 katliamının faturasını solculara kesmesi üzerine dönemin savcısı Çetin Yetkin açıklamalarda bulundu. Katliama ilişkin yargılamayı yapan 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nin savcısı Yetkin, katliamı sol grupların yapmadığına ilişkin yüzlerce kanıt olduğuna dikkat çekti. Yetkin,“1 Mayıs’ın sol gruplar arasındaki bir çatışmadan kaynaklandığını söylemek mümkün değil” dedi..

Hrant Dink’in ailesinin avukatını arayarak, komutanı Kurmay Albay Ferhat Özsoy’un, Dink’in eşi ve çocuklarını öldürmesi karşılığında kendisine para teklif ettiğini öne süren Astsubay Murat Şahan hakkında “İftira” suçundan askeri mahkemede dava açıldı.

Türkiye’de tiyatro deyince akla ilk gelen isimlerden Haluk Bilginer’in Şehir Tiyatroları etrafında dönen tartışmalara farklı bir itirazı var: “Dünyanın hiçbir yerinde memur oyuncu yoktur, bu anlamda Türkiye tek örnektir. Oyuncuların asıl bununla savaşmamaları çok ilginç. Siz özgürlüğünüzü talep etmezseniz, birileri özgürlüğünüze ipotek koyar.”

“Hrant Dink davasına ilk destek verdiğimizde Müslümanlar arasında adeta uzaylı gibi değerlendiriliyorduk. 1915 Felaketi, Ermeni meselesi, Hrant Dink davası üzerinde yaratılan milliyetçi tepkilerde İslami motifler var. Cesur insanların sesini çıkartma cesareti olmalı. Bir tabuyla karşı karşıyayız. Birkaç insan öne çıkıp sesini yükseltme cesareti gösterebilmeli.”

Geçtiğimiz Ocak ayında yaşamını yitiren Fenerbahçe'nin efsane futbolcusu Lefter Küçükandonyadis’in Büyükada Aya Nikola Rum Ortodoks mezarlığındaki mezarı ailesi tarafından granit mermerden yapıldı. Mezarın ön kısmında Hıristiyan geleneklerine uygun olarak düzenleme yapılırken mermerin arka kısmına ‘Fenerbahçeli Ordinaryüs, Lefter Küçükandoniadis’ yazısı yerleştirildi.

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Uğur Ünal, 1915 olaylarıyla ilgili 200 bine yakın belgenin tasnif edilerek dünya araştırmacılarının hizmetine sunulduğunu söyledi. Devlet arşivleri internet üzerinden de araştırmacıların bu belgelerden faydalanmasına olanak sağlıyor.