Uluslararası Af Örgütü'nün 159 ülkeyi incelediği 2025 Raporu yayımlandı. Ermenistan ile ilgili bölümünde Ermenistan'daki ifade özgürlüğüne dair kısıtlamalar, Karabağ mültecileri ve Azerbaycan ile gerilim ön plana çıkıyor.
Birleşik Krallık merkezli Uluslararası Af Örgütü, yayımladığı yıllık küresel raporunda, Ermenistan’da ifade özgürlüğü ve barışçıl toplanma hakkına yönelik süregelen kısıtlamalara, Dağlık Karabağ mültecilerinin karşı karşıya olduğu zorluklara ve Azerbaycan ile devam eden gerilimlere dikkat çekti.
Raporda ayrıca, aile içi şiddetle ilgili yasal gelişmelerin kaydedildiği, ancak LGBT+'lara yönelik ayrımcılığın ve çevre aktivistlerine yönelik tehditlerin sürdüğü ifade edildi.
Af Örgütü, Azerbaycan’ın Eylül 2023’te Dağlık Karabağ üzerindeki tam kontrolü ele geçirmesinin ardından bölgeden kaçan 100 binden fazla etnik Ermeni’nin Ermenistan’a entegrasyonu konusunda hükümetin ciddi zorluklarla karşı karşıya kaldığını belirtti. Daha önce defalarca haberlere konu olduğu üzere, yerinden edilen birçok kişi barınma, istihdam ve eğitim konularında sıkıntılar yaşıyor, ayrıca güvenli ve onurlu bir dönüş hakkı hâlâ sağlanamamış durumda. Azerbaycan, bölgeyi yavaş yavaş kendi yönetim sistemine entegre ederken, Ermenistan uluslararası mahkemelerde adalet aramaktan kaçınıyor ve bunun yerine Bakü ile normalleşme anlaşması imzalamayı umut ediyor.
Gazeteciler
Raporda, Ermenistan’da geçen yıl büyük çaplı hükümet karşıtı protestolar sırasında polisin şiddet uygulaması ve hukuksuz gözaltılar yapması da eleştirildi. “Polis, göstericilere karşı yasadışı güç kullandı” diye yazılan raporda, Haziran ayında Yerevan’daki protestolar sırasında en az 101 kişinin yaralandığını ve yaklaşık 100 kişinin gözaltına alındığını vurgulandı. Ancak, soruşturmalar sonucunda hiçbir polis memuruna suçlama yöneltilmedi.
Uluslararası Af Örgütü, protestolar sırasında gazetecilere yönelik baskının arttığını da bildirdi. Yerel İfade Özgürlüğünü Koruma Komitesi’ne göre, 14 gazeteci gösterileri takip ederken yaralandı. Örgüt ayrıca, aktivistler Vazgen Sagatelyan ve Narek Samsonyan’a yönelik açılan iftira davalarına da dikkat çekti.
Raporda çevresel sorunlar da eleştiri konusu oldu. Özellikle hükümetin tartışmalı Amulsar altın madeninin açılmasına izin vermesi çevre aktivistleri arasında tepkilere yol açtı. Af Örgütü, bu kararı eleştiren aktivistlerin hukuki baskılarla ve itibarsızlaştırma kampanyalarıyla karşı karşıya kaldığını, hatta bazılarının ulusal güvenliği tehdit etmekle suçlandığını bildirdi.
Aile ve LGBTİ+'lar
Olumlu bir gelişme olarak, rapor Ermenistan parlamentosunun aile içi şiddetle mücadeleye yönelik reformları kabul etmesini övdü. Yapılan değişikliklerle, istismar tanımı genişletildi ve daha önce mağdurları şiddet içeren ortamlarda tutabilecek olan “aile uyumunu yeniden sağlama” vurgusu kaldırıldı. Ancak, örgüt LGBTİ+'ların hâlâ ayrımcılıkla ve düşmanlıkla karşı karşıya kaldığını raporladı.
Örgüt, Ermenistan’ın Azerbaycan ile gergin barış görüşmeleri içinde kaldığını, sınırda aralıklı çatışmalar ve ulaşım koridorlarıyla ilgili anlaşmazlıkların sürdüğünü de belirtti. Bununla birlikte, Yerevan'ın Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri ile ilişkileri güçlendirme yolunda ilerlediğini ve Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden (CSTO) ayrılma planlarını duyurduğunu vurguladı.
Kaynak: Civitnet.am, OC Media
