ARA

İki ustanın, yani Tomo ile Sarkis’in tanışması, sonraki yıllarda pek çok meyve verdi. Derin bir dostluk kurdular. Tomo ve çalışma arkadaşları, Sarkis Usta’yla dayanışmanın kıymetli örneklerini verdiler, işyerleri onun ikinci adresi gibi oldu. Yıllar sonra bir sohbet esnasında, Tomo ile Sarkis Usta’nın ailelerinin, 50’li yıllarda, 6-7 Eylül olaylarının yaşandığı dönemde Yedikule’de aynı binada oturdukları ortaya çıktı.

Kalfayan Yetimhanesi Vakfı Başkanı Alfred Suna, İkinci başkan Ayk Erkman ve yönetim kurulu üyesi Masis Rüstem görevlerinden istifa etti.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ile yürütülen Barış Anlaşması görüşmelerine ilişkin Armenpress’in sorularını yanıtladı. Paşinyan "Barış Anlaşması'nın üzerinde anlaşmaya varılmayan iki maddesine ilişkin bir ayı aşkın süredir Azerbaycan'a teklifler gönderdik ve henüz bir yanıt alamadık" dedi.

Şu anda Halep’teki Surp Asdvadzadzin ve Surp Krikor Lusavoriç kiliselerinde ve diğer kiliselerde ayinler düzenli olarak yerine getiriliyor. Ancak şehirde yaşam zorluklarla dolu. Hâlâ ciddi bir ekonomik kriz var. Enflasyon ve işsizlik devam ediyor, para birimi değer kaybediyor. Bu durum Ermeni diasporasının devreye girerek Suriye'deki Ermenilere destek olmasını gerektiriyor.

‘Yetvart’ otantik bir Ermeni ismi değildir; Batı Hıristiyan dünyasına ait ‘Edward’ın bu topraklara, bu toprakların Ermenilerine uyarlanmış hâlidir. Yaygınlaşması daha çok 1800’lerdedir. Daha erken tarihlerde de Yetvart’a rastlanır ama Ermenilerin çocuklarına bu ismi koyması, son 100-150 yılda yaygınlaşmıştır. O yüzden, iki Yetvart birbirimizi bulduk mu kolay kolay kaybetmeyiz ya da zihnimizden çıkarmayız.

Bu kuşağın kaybı veya sonlanması tek tek değerli insanların yitirilmesinden öte, bir zihniyetin, bir haletiruhiyenin, bir çabanın yitirilmesi demek olduğu için de büyük bir kayıp. Biz sonraki kuşakların onlara karşı bir borcu da bu kaybın acısını telafi veya tamir, o da değilse varoluş inadını canlı tutmaktır sanırım.

Fazla kitabımız yoktu o zaman. Hıdivyal Palas’ta dört metreye üç metre bir oda. Bir masada Baron Margosyan, bir masada Oyrort, yani Payline, ütü masasına benzettiğim dar bir masa vardı çapraz ayak, ara ara oradaki Macintosh LC’nin karşısına da ben oturmaya başladım, öbür işleri hâllettiğimde, dizgi yapmak filan için. Kitaplar o zaman birinci hamura basılıydı, ağır çekiyorlardı, Babıâli Yokuşu’ndan çıkıp dağıtımcılara kadar taşımak zordu, kollarım kopuyordu ama onun dışında iş kolaydı. Okuldan çıkıp geliyordum, çok da geç kapatmıyorduk, zaman kolay geçiyordu. Cebim harçlık görüyordu, mavi kart parası da veriyorlardı, her gün bedavadan İstiklal’e çıkmış oluyordum, daha ne olsun.

Suriye'de muhalif İslamcı ve cihatçı güçlerin kontrolü ele geçirmesi ve Beşar Esad'ın ülkeden ayrılmasıyla Beyrut'a taşınan Ermenistan'ın temsilcilikleri yeniden faaliyete geçiyor.

13 Aralık Cuma gecesi kaybettiğimiz Aras Yayıncılık'ın kurucularından Yetvart Tomasyan'ı, "Tomo Abi"yi, 17 Aralık Salı günü Kumkapı Meryem Ana Kilisesi'nden saat 14.00'te son yolculuğuna uğurlayacağız. Aras Yayıncılık Tomasyan'ın kapsamlı bir yaşam öyküsünü internet sitesinden paylaştı. Agos'a da çok emeği geçen ustamız Yetvart Tomasyan'ın Rober Koptaş tarafından hazırlanan yaşam öyküsünü sunuyoruz.

Roman, bir yandan hayatta kalmanın gerektirdiği sessizliği ve bu sessizlikle birlikte inkâra ortak olma hâlini yansıtırken, diğer yandan her Ermeni ailenin kendi içinde yaşadığı, aktarılmış ama hiç konuşulmamış, yok edilmeye çalışılan bir hafızanın izlerini de taşıyor. Bu yönüyle ‘Unufak’ sadece bireysel değil, toplumsal hafızanın da romanlaştırılma pratiğini sergiliyor. Rober Koptaş, Ermeni kimliğinin trajedisini, tutunamayanların hikâyesini ve kimliğini ararken geçmişine dönük iç hesaplaşmasına girenlerin gerçekliğini anlatıyor.