6-7 EYLÜL

DurDe Platformu, 6-7 Eylül pogromunun 61. yılında mağdurları anacak. ‘Karanlık İşler’ ekibi de Rıdvan Akar’ın moderatörlüğünde bir etkinlik düzenliyor.

Müzik araştırmacısı, yazarı ve DJ Murat Meriç’in, Türkiye’nin yakın tarihini, kimi ülkenin popüler kültür hafızasına kazınmış, kimi unutulup gitmiş şarkılar eşliğinde hikâyeleştirdiği ‘100 Şarkıda Memleket Tarihi’ adlı kitabı yayımlandı. Ağaçkakan Yayınları’nın ‘Hazır Bilgi’ serisinden çıkan bu renkli anlatı, yakın geçmişten kesitleri müzikle hatırlatıyor. Meriç’le bir araya gelerek, eksiğiyle fazlasıyla yeni kitabını konuştuk.

6-7 Eylül’ün 60. yılında ilk kez anma ayini düzenlendi.

Karanlık İşler organizasyonu 6-7 Eylül pogromunu, 6 Eylül Pazar akşamı zifiri karanlıkta tartışmaya açıyor. Ayşe Hür’ün moderatörlüğünde yapılacak olan etkinlikte, o kara günler, anılar ve tanıklıklar üzerinden bir kez daha hatırlanacak.

Benim için, 6-7 Eylül olaylarının aktif hafızası ailemden ödünç aldığım anlatılarla değil, bizzat tanık olduğum, 6-7 Eylül 2005’te olayların 50. yılını anmak vesilesiyle düzenlenen fotoğraf sergisine yapılan saldırıyla başlıyor. Sanki tarihin bambaşka bir dönemine ait, kitaplarda okuduğumuz, anılardan dinlediğimiz zihniyet, o gün orada şahlanmış, yeniden aynı öfkeyi göstermiş, aynı ‘galeyana gelmişti’. Yüzleşilmesi beklenen tarih bizimleydi, yanıbaşımızdaydı;

en 6-7 Eylül’ün şiddetini kısıtlı olarak, 1964-74 ve yoğunlukla 1964-66 yılları arasındaki baskıcı ve saldırgan ortamı ise yakından yaşadım. Bu ortamı, aldıkları emirlerle yaratan, o devrin güdümlü basın organlarıydı. “Kopsi kefali, valto sto cuvali” (Kes kafayı, koy çuvala) tehditleri her gün gündemdeydi.

Yurttaşlık ve etnik kimliğin bu kadar dar bir kapsamda algılanması ülkemizin gayrimüslim topluluklarının tamamı için büyük bir felaket halini almıştır. 6-7 Eylül’de en çok zararı Rumlar görmüş olabilir, ama saldırgan kitle, Ermeni ve Yahudi hemşerilerimizi de hedef almıştı.

O pogrom gecesini, daha 16’sına basmadan yaşamış biri olarak, 60 senedir içimde taşıyor, beni zehirleyen etkilerinden kurtulma çabasını hâlâ sürdürüyorum.

6-7 Eylül pogromunun 60. Yılında İstanbul’da, Rumlar tarafından ilk kez anma ayini düzenleyecek. Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakfı, 6 Eylül Pazar günü kilisede, hayatını kaybedenler için anma ayini düzenleyecek. Mevlüt okutulacak.

HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar, 60. yıldönümünde 6-7 Eylül olaylarını Meclis gündemine taşıdı. Sancar, İçişleri Bakanı’na 6-7 Eylül olaylarında devletin payı nedir diye sordu.