Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) verilerine göre, 2022’de dünya çapında 66 gazeteci ve medya çalışanı meslekleriyle bağlantılı olarak öldürüldü. Geride bıraktığımız yıl, gazetecilerin güvenliğinde yıkıcı bir düşüşe tanık oldu. Bu rakam, 2021’de öldürülen toplam 45 gazeteciye göre büyük bir artışa işaret ediyor.
Enstitünün açıklamasına göre Meksika’da gazetecilere yönelik saldırılar ve Rusya’nın Ukrayna’yı topyekûn işgali, gazeteci cinayetlerindeki artışın ardındaki başlıca etkenlerdi. Ülke medyası için 2017’den bu yana en kanlı yıl olan 2022’de Meksika’da 14 gazeteci öldürüldü. Ayrıca, Rusya’nın Ukrayna’daki saldırılarını takip eden hem Ukraynalı hem de yabancı muhabirler de dahil olmak üzere sekiz gazeteci öldürüldü.
2022, Al Jazeera muhabiri Shireen Abu Akleh’in, geçen mayıs ayında Batı Şeria’da bir İsrail baskını hakkında haber yaparken İsrail güçleri tarafından vurularak öldürülmesi gibi, gazetecilere yönelik başka şok edici saldırılara da tanık olundu.
Devletlerin gazetecilere yönelik saldırılarda adaleti sağlayamaması, basına yönelik şiddet için verimli zemin oluşturmaya devam ediyor. IPI, dünyanın dört bir yanındaki yetkilileri bu suçların cezasız kalmasına son vermeye ve gazetecilerin korunmasını sağlamaya çağırıyor.
1997’den beri belgeleniyor
Enstitünün 30 Aralık 2022’de yayınlanan raporu doğrultusunda 2022’de, işleriyle bağlantılı olarak öldürülen veya görev sırasında hayatını kaybeden toplam 66 gazeteciyi belgeledi. Rapora göre öldürülenlerden sekizi kadın, 58’si erkekti.
IPI veritabanı, gazeteci cinayetlerini beş kategoriye ayırıyor. 2022’de 39 hedefli cinayet yaşandı, bu da gazetecilerin işleri nedeniyle katledildiği anlamına geliyor. 2021’de bu kategorideki üç vakaya kıyasla, silahlı çatışmaları takip ederken yedi gazeteci öldürüldü. İki gazeteci sivil ayaklanmaları takip ederken öldürüldü ve iki gazeteci görev sırasında hayatını kaybetti. Kalan 16 vakada, gazetecinin öldürülmesinin ardındaki koşullar ve saik henüz doğrulanmadı, ancak IPI’ye göre işle ilgili bir cinayet olasılığı göz ardı edilemez.
IPI, 1997’den beri gazetecilerin, editörlerin ve foto muhabirlerinin yanı sıra kameramanlar gibi haber içeriğine doğrudan katkıda bulunan diğer medya çalışanlarının öldürülmesini belgeliyor. IPI istatistikleri, kuruluşun gazetecilere yönelik saldırıları düzenli olarak izlemesine dayanıyor. Ayrıca IPI, bir gazetecinin öldürülmesinin işle ilgili olup olmadığını değerlendirmek için üye ağı ve yerel gazetecilik kuruluşlarıyla yakın işbirliği içinde çalışıyor.
