DOSYA

Araştırmacı yazar Orhan Türker’in ‘Kondoskali’den Kumkapı’ya: Eski Bir İstanbul Semtinin Hikâyesi’ başlıklı kitabı SEL Yayınları’ndan çıktı. İstanbul’un farklı semtleri üzerine yaptığı araştırmalarla ve yazdığı kitaplarla tanıdığımız Orhan Türker’le dünden bugüne Kumkapı’yı konuştuk.

Münih Ludwig-Maximilian Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdüren Talin Suciyan’ın Tanzimat döneminde Ermeni toplumunun devletle, diğer topluluklarla ve kendi içinde yaşadığı sorunlara ilişkin kaleme aldığı habilitasyon tezi oy birliği ile onaylandı. Suciyan ile habilitasyon tezini ve Ermeni Patrikhanesi arşivlerine yansıyan manzarayı konuştuk.

Boğaziçi Üniversitesi’nin 2008 yılından bu yana geleneksel olarak Hrant Dink anısına düzenlediği konferansların bu yılki konuğu Eleni Varikas’tı. Çalışmalarını Paris Vincennes Üniversitesi/Paris 8 ve CNRS’e bağlı Paris Sosyoloji ve Siyaset Araştırmaları Merkezi’nde sürdüren Varikas özellikle dışlanmışlar ve modern dünyanın “parya”ları üzerine odaklanıyor. Varikas ile aynı günlerde ünlü Marksist sosyolog ve filozof Michael Löwy de İstanbul’da bir konferans verdi. Löwy ve Varikas konferans sonrasında “23,5 Hrant Dink Hafıza Merkezi”nde idiler. İki akademisyenle hem Hrant Dink’in mücadelesini, hem de yakın tarihin ve şimdinin dışlanmışlarını, muhalif hareketleri, hafıza ve hatırlamayı konuştuk.

Tek başımıza ve birlikte, Hrant için, bu ülkenin öldürülen namuslu insanları için ve herkes için adalet talep etmeye devam edeceğiz.

Yetimhanede nasıl büyüdüğünü, Rakel’e nasıl âşık olduğunu, çektiklerini anlattığında sizin duygularınıza ulaşıyordu. Bir Ermeni’nin yaşadıklarını anlıyor, onun için üzülüyor, onu seviyordunuz. Düşmanlık bitiyordu, dost oluyordunuz.

Tüm konuşmacıların evrakları gelince de başvuru için Emniyet’e gitmiştik. Polis amiri evraklara şöyle bir bakıp “Bir Ermeni’yi de mi çağırıyorsun” demişti. Yüzünde bir küçümseme, belki de tiksinti ifadesi vardı. Öfkeden kulaklarıma kadar kızardığımı hissediyordum.

ABD’li yazar Katherine Belliel ve İtalyan şef Francesca Rosa tarafından kaleme alınan ‘Expat Sofra’ kitabı Türkçe ve İngilizce olarak Alfa Yayınları’ndan çıktı. Kitapta çeşitli mesleklerden Türkiye’de yaşayan 33 kadının yemek tariflerinin yanı sıra, kişisel öyküleri ve yemeklerle ilgili hatıraları da yer alıyor.

Prof. Harry Der Harootunian ile yeni kitabı ‘The Unspoken as Heritage’ın (Konuşulmayan Miras: Ermeni Soykırımı ve Dile Gelmemiş Hayatlar) yayınlanmasının hemen öncesinde bir söyleşi yaptık. Harootunian, “Soykırımın kendi kişisel tarihimin büyük bir parçası olduğunun bilincine çok geç varabildim” diyor.

Toplumundan kopartılan ikinci Ermeni entelektüel neslinin en önemli temsilcilerinden Aram Pehlivanyan ölümünün 40. yılında aramızda. Talin Suciyan Pehlivanyan’ın siyasi hayatına, entelektüel dünyasına, maruz kaldığı baskılara ve Ermeni toplumundan koparılışına dair kapsamlı bir bakış sunuyor.

Varlık Vergisi 11 Kasım 1942’de TBMM tarafından kabul edildi. Türkleştirme politikalarının acımasız örneklerinden biri olarak tarihe geçen Varlık Vergisi’nin kabul edilişinin 77. yıldönümünde Nurten Yalçın Erüs’ün ‘Şair, Edip, Dürüst Tüccar Leon Bahar’ı Takdimimdir’ isimli kitabı raflarda yerini aldı. Ankaralı bir Yahudi olan Yuda Leon Bahar, İstanbul Sultanhamam’da tüccarlık yaparken Varlık Vergisi’ni veremeyip Aşkale’deki çalışma kampına sürgün edilmişti. Bahar’ın o dönem eşine, kızına ve bürokratlara yazdığı mektuplardan yola çıkıp belgesel bir roman yazan Nurten Yalçın Erüs’le Leon Bahar’ı ve Varlık Vergisi’ni konuştuk.