ERMENİSTAN-AZERBAYCAN BARIŞ MUTABAKATI

8 Ağustos’ta Washington’da ABD Başkanı Trump, Ermenistan Başbakanı Paşinyan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in hararetli el sıkışmaları, gülen yüzleri ve memnun suratlarının ardında aslında yeni bir Kafkasya dizaynı vardı. Ermenistan, Azerbaycan, ABD, Rusya, İran ve Türkiye’nin kazanımı ve kaybı farklı farklıydı. Gelinen noktayı görüşmelere Ermenistan tarafından katılan Las Vegas Nevada Üniversitesi’nde ders veren, uluslararası güvenlik, jeopolitik konularında uzman siyaset bilimi profesörü Nerses Kopalyan, Agos’a değerlendirdi.

Beyaz Saray’daki Trump, Paşinyan ve Aliyev zirvesinden önceki diplomatik görüşmelere Ermenistan tarafından katılan siyaset bilimci Dr. Nerses Kopalyan, yapılan çalışmaları, müzakereleri, zirveyi, muhalifleri ve anlaşmalardan Ermenistan’ın kazandıklarını yazdı.

Anlaşma, Ermenistan’ın Türkiye ile sınırının Azerbaycan’ın ısrarıyla hâlâ kapalı olduğu gerçeğine değinmiyor ve bu “tarihi” Bildiri sonrasında, herkes de “barışın” tarafında olduğuna göre, sınırların ne zaman açılacağından –yahut açılıp açılmayacağından– bahsetmiyor. Bizler “Trump Yolu”na ilişkin daha fazla detayı merakla beklerken Bildirinin önemi, SSCB’nin çöküşü ardından ABD’nin Güney Kafkasya’ya jeopolitik açıdan üçüncü kez geri dönmesinde yatıyor. Gelecekteki gelişmelerin şifresini çözmek için Ermenistan’ın ve Azerbaycan’ın bildiriye ek olarak ABD ile ayrı ayrı imzaladığı iki ikili işbirliği belgesine bakmak faydalı olabilir.

8 Ağustos'ta Ermenistan-Azerbaycan arasında imzalanan barış deklarasyonu ve Trump Yolu anlaşmasına Ermenistan muhalefetinden farklı tepkiler geliyor. Rusya Ermenileri Birliği Başkanı Abrahamyan "İki kazanan bir kaybeden zirvesi" derken, Hanrapetutyun Partisi lideri Sarkisyan, "Artık savaş olmayacak, Tanrı'ya şükür" ifadelerini kullandı.

Ermenistan ile Azerbaycan, bir barış anlaşması üzerine aylar önce mutabık kalmışlar ancak anlaşma imzalanamamıştı. Bu süreçte Azerbaycan'ın ek koşulları gündeme gelmişti. Beyaz Saray'daki Trump, Aliyev, Paşinyan zirvesi sonrasında açıklanan deklarasyonda anlaşmanın imzalanması için net bir irade ortaya kondu. Ancak Aliyev görüşme sonrasında "Anlaşmanın imzalanması için Ermenistan'ın Anayasası'nı değiştirmesi gerekiyor" dedi. Ermenistan ise aylar önce Azerbaycan ile üzerinde mutabık kalınan ancak henüz imzalanmayan anlaşmanın metnini 11 Ağustos'ta açıklayacağını duyurmuştu. Metin Ermenistan tarafından bugün açıklandı.

ABD'de Azerbaycan Başkanı Aliyev ile barış mutabakatı imzalayan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan'la telefonla konuşup mutabakatın detaylarını aktardı. Paşinyan ayrıca Putin ve Makron gibi liderlerle de telefon görüşmeleri yaptı.