Aleviler Cumhuriyet’in hiçbir döneminde eşit vatandaş muamelesi görmediler. Osmanlı döneminin son bulmasının ardından yeni rejimin dine şüpheyle bakması ve katı bir laiklik anlayışıyla dini mutlak kontrol altına alması, Sünniler karşısında ikincil konumdaki Alevilere nefes aldırır gibi görünse de, devlet hiçbir zaman Aleviliğe adil bir bakış açısıyla bakmadı.
Alevilerin çoğu, Sünni kesimin güçlenmesinden duydukları kaygı nedeniyle, bu sorunlu tutuma rağmen Türk tipi laikliği kendileri için bir tür güvence olarak gördü.
Ancak son yıllarda Türkiye’de köklü bir dönüşüm yaşandı ve Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana karar mekanizmalarının dışında kalan geniş bir halk kesiminin temsilcisi olan AK Parti, önemli bir güçle iktidara geldi. Bu, devlet tipi dine karşı halk tipi dini savunan, Alevilerin yapısal olarak büyük bir şüpheyle baktığı bir Sünni hareketiydi.
AK Parti, otoriter laiklik anlayışının yerine liberal bir laikliği yerleştirebildiği ölçüde kendi tabanının taleplerini karşılayacaktı. Aynı liberal yaklaşımı Alevilere karşı göstermesi ise, tarihsel bir sorunun güven temelinde çözümü anlamına gelecek ve Alevilerin özledikleri adalete ulaşmasını sağlayacaktı.
Ancak AK Parti ve tabanı olan Sünni çoğunluk, bu sınavı veremedi. ‘Alevi Açılımı’ adıyla anılan girişim önemli bir deneme olarak görülse de, bu sürecin bir meyve vermeden sonlandırılması, Alevilerdeki güvensizliğin daha da şiddetlenmesi sonucunu doğurdu. Böylece, gerilimin giderek arttığı, zorlu bir döneme girildi. Kütahya milletvekili İdris Bal’ın, Aleviliği hiç de adaletli olmayan bir bakış açısıyla değerlendirdiği rapor, bu dönemin ürünlerinden biri.
AK Parti’nin bu olumsuz tutumu, gücünü elbette dayandığı Sünni tabanın Alevilere karşı önyargılarından alıyor. Zira hiçbir siyasi parti kendi kitlesinin ağırlıklı tercihlerini karşısında siyaset yapamaz. Demek ki asıl sorun, Sünni çoğunluğun Alevi azınlık hakkındaki görüşlerinde. Yani, kendi inancını özgürce yaşamak isteyenlerin, aynı hakkı başkaları için istemeyişinde.
Öyleyse gün, adalet duygusu sahibi Sünnilerin, Alevilerin hakkını savunmasının günü. Bunu başarmanın zor olduğunu biliyoruz ama imkânsız olmadığına inanmak istiyoruz.
AGOS