Türkiye Ermenileri Patrikliği seçimine dair yayınlanan talimatname için 2019 yılında Danıştay'a iptal davası açılmıştı. Yönetmelik kökeni Türkiye'ye dayanan ancak yurtdışında görev yapan patrik adaylarına kısıtlama getirdiği için Ermeni toplumundan bazı kesimlerce eleştirilmişti. Avukat Sebuh Aslangil'in bir grup yurttaş adına talimatnamenin iptali için açtığı dava Danıştay 10. Dairesi tarafından reddedildi. Aslangil kararı temyiz edecek.
84. Türkiye Ermenileri Patriği Mesrob Mutafyan'ın 8 Mart 2019 tarihinde hayatını kaybetmesinin ardından 85. Türkiye Ermenileri Patriğinin seçimi için yasal süreç başladı.
Patrik seçimleri İçişleri Bakanlığı talimatnamesiyle yapılıyor. Ancak Bakanlığın yayınladığı talimatname, patrik adaylarını kısıtladığı, seçme ve seçilme özgürlüğü ile din ve vicdan özgürlüğünü ihlal ettiği gerekçesiyle Ermeni toplumunun bazı kesimlerince eleştirildi. Avukat Sebuh Aslangil, bir grup yurttaş adına açtığı davada "Patrik adayı olabilme şartları" ile "Patrik adaylarının belirlenmesi" maddelerinin iptalini istedi.
Ancak bu süreçte Patrik seçimi yapıldı ve Episkopos Sahak Maşalyan, 11 Aralık 2019'da Ermeni toplumunun oylarıyla 85. Türkiye Ermenileri Patriği seçildi.
Sabah gazetesinde yayınlanan habere göre davalı İçişleri Bakanlığı'nın savunmasında, seçim talimatnamesinin, Ermeni cemaatinin gelenek ve görenekleri çerçevesinde patrik seçimi yapılabilmesi, seçim sürecinin demokratik toplum gereklerine uygun olarak yürütülebilmesi, din ve vicdan özgürlüğü kapsamında kamu yararı gözetilerek hazırlandığı, iddiaların aksine adaylığa herhangi bir kısıtlama ya da engel oluşturmadığı, eşitlik halinde kura usulü yerine seçimlerin yeniden yapılması kuralıyla seçmen iradesinin sandığa tam olarak yansıtılmasının amaçlandığı belirtildi.
Habere göre dava dosyasını inceleyen Danıştay 10. Dairesi'nin kararında, "İstanbul Ermeni Patrikliği Makamı için yapılacak seçimin dünya genelinde yaşayan Ermenileri kapsamadığı, yalnızca Türkiye'de yaşayan Ermeni cemaatine mahsus olduğu, Patrik seçilecek kişinin görev yapacağı patrikhanede bir silsileyi takip ederek episkoposluk unvanını kazanmasının ve 1863 tarihli Nizamname'nin birinci maddesinde ifade edildiği üzere Ermeni cemaatinin başkanı olmasının yanı sıra Türk devletinin kanunlarının uygulayıcısı olan Patriğin, ülkemizin sosyal, idari yapısını bilmesinin gerek Türk toplumu ve devleti gerekse Türkiye'de yaşayan Ermeni cemaati ile ilişkilerinin sağlıklı olması bakımından önem arz ettiği dikkate alındığında; adayların 'İstanbul Ermeni Patikhanesine mahsus episkoposlar' arasından belirleneceğini öngören, başka bir ifadeyle aktarılan zorunlu toplumsal ihtiyaçları ve kamusal yararı gözeten dava konusu kuralda, dayanağı mevzuata, din özgürlüğüne, kamu yararı amacına ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır" ifadelerine yer verdi.
Danıştay 10. Dairesi, açıklanan gerekçelerle davanın reddine hükmetti.
Avukat Sebuh Aslangil Agos'a yaptığı açıklamada kararı Danıştay Dava Daireleri Kurulu'nda temyiz edeceğini söyledi.
İçişleri Bakanlığı'nın patrik seçimi süreci için yayınladığı talimatname, yurtdışında görev yapan Türkiye doğumlu ruhanilerin adaylığını kısıtlıyordu. Türkiye Ermeni Patrikliği ve seçim işlerini yürüten Müteşebbis Heyet, talimatnameye itiraz etmeme kararı almıştı. Ermeni toplumundan bir grup yurttaş talimatnamenin ilgili maddelerine karşı iptal ve yürütmeyi durdurma talebiyle 2019 yılında dava açtı. Gelişmeyi Ermeni toplumundan sivillerin başlattığı bir inisiyatif olan Toplum Girişimi duyurmuştu. Toplum Girişimi'nden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verilmişti."Değabah Sırpazan Sahak Maşalyan, Ruhani Kurul Başkanı Sırpazan Aram Ateşyan ve Müteşebbis Heyet üyelerine yaptığımız onca çağrı bugüne kadar sonuç vermedi ve hepsi geleceğimizi tehlikelere atmak pahasına, bugünümüzü kurtardıklarını düşünmeye devam etti. Üstelik her biri talimatnamenin problemli olduğunu kabul etmesine rağmen dünyevi zaaflarına yenik düştü. Gelecek nesillerin yüzüne bakabilmek ve onlara daha umutlu bir gelecek bırakabilmek için seçimin durdurulması ve talimatnamenin iptali için hukuki süreci başlattık"
