DOSYA

‘İnsanlığa karşı işlenmiş suçlar’ ve ‘soykırım’ deyince akla gelen birkaç tarihçiden biri Yves Ternon. Özellikle Ruanda, Yahudi ve Ermeni soykırımları üzerine çalışan Ternon, uzun yıllar asıl mesleği olan hekimliği icra eder, daha sonraları kendini tarih alanında araştırmalar yapmaya adar. Ternon ile doktorluktan, araştırmacılığa giden bu serüven ve yaptığı araştırmalar üzerine söyleştik.

“Karanlık hikâyeler güzel cümlelerle anlatılmıyor maalesef. Ama unutmayın ki, bu ülkedeki çocuklar bu hikayelerle büyüyor” diyor gazeteci ve şimdi de ‘Devlet Dersi: Çocuk İhlallerinde Cezasızlık Öyküleri’ kitabının yazarı Gökçer Tahincioğlu. Bu ülkede çocuklar sadece bu hikâyeleri yaşamıyor, o hikâyelerin içinde “ölüyorlar”. Uğur Kaymaz, Ceylan Önkol, Abdullah Yaşa, Mahsum Mızrak, Berkin Elvan, Çağdaş Gemik, Ahmet Yıldız, Yasin Akyüz ve daha niceleri. Hepsinin bu kitabı okuyabilme ihtimali vardı ama onlar ‘devlet dersinde öldürüldü’.

Sayısız kaynak tarandı, arşivlere girildi ve aylar süren çalışma sonucu ‘Türkiye Kültür Varlıkları’ haritası şekillendi. Hrant Dink Vakfı’nın projesi sayesinde, internetteki interaktif bir haritayla Anadolu’daki Ermeni, Rum, Süryani ve Yahudi ibadethanelerini, okullarını, hastane ve mezarlıklarını hem Türkiye çapında hem de şehir şehir, köy köy listelemek ve incelemek mümkün.

Khatchig Mouradian, Clark Üniversitesi Holokost ve Soykırım Araştırmaları Enstitüsü’nün Ermeni Soykırımı üzerine çalışan ilk mezunu oldu. Prof. Taner Akçam’ın danışmanlığında ‘Osmanlı Suriyesi’nde Soykırım ve İnsani Direniş, 1915-1917’ başlıklı tezini yazan Mouradian, çalışmasında özellikle soykırım sırasında Suriye’de kurulan ölüm kamplarına odaklanıyor. Şu anda Worcester Üniversitesi’nde ders veren Mouradian’la 1915’in ölüm kamplarını ve soykırımın Suriye veçhesini konuştuk.

Kapalıçarşı'nın nabzını tutanlar, gelinen noktanın kriz olduğu konusunda hemfikir. Sektör temsilcileirne göre kriz, Türkiye'de son dönemde yaşanan gelişmelerle yakından ilgili.

Michel Marian ile ‘Ermeni Soykırımı : Siyasette Adalete, Tarihte Ahlaka Yer Açmak' kitabından yola çıkarak, Ermeni Soykırımı’nın yüzüncü yılının nasıl geçtiğini ve içinde bulunduğumuz 2016’da yaşanabilecek olası gelişmeleri konuştuk.

Araştırmacı, yazar ve sinemacı Kazım Gündoğan’ın ‘Keşiş’in Torunları’ adlı kitabı Ayrıntı Yayınları’ndan çıktı.

Yunanistan’da 2015 yılında En İyi Çizgiroman ve En İyi Senaryo ödüllü, Fransa’da yılın en iyi çıkış yapan yabancı çizgiromanı sayılan başyapıt niteliğindeki ‘Ayvali-Ayvalık’, İstos Yayıncılık tarafından Türkçeye çevrilerek yayımlandı. Aile tarihinden başlayarak, kitabın oluşum sürecini konuştuğumuz Soloúp, ‘memlekete dönüş’ünü ‘birbirini anlamaya dair bir dönüş’ olarak tanımlıyor.

Agos’un arşivinden bugün bir Hrant Dink yazısını paylaşıyoruz. 19 Ocak 2007'de gazetesinin önünde öldürülen Hrant Dink, ‘Şapparigce’ isimli köşesinde 5 Ocak'ta yayımlanan yazısında, ‘zorlu yıl’ dediği 2007’de Türkiye’yi nelerin beklediğini anlatmıştı.

Türkiye’de büyük ilgi uyandıran ve Türkçeye ‘Atatürk ve Naziler’ ismiyle çevrilen ilk kitabının ardından tarihçi Stefan Ihrig, önemli bir çalışmaya daha imza attı. Harvard Üniversitesi Yayınları tarafından yayımlanan ‘Justifying Genocide’ (Soykırımı Meşrulaştırmak) başlıklı yeni kitabında Bismarck’tan Hitler’e Almanya’nın Ermenilere bakışını ele alan Ihrig’le, Almanya’nın Ermenilere karşı tarih boyu takındığı tavrın arka planını ve bunu oluşturan etmenleri konuştuk.