ILGAZ GÖKIRMAKLI

Doğa ve insanlığa dair ödüllü görüntüleriyle tanınan Brezilyalı fotoğrafçı ve çevreci Sebastiao Salgado 81 yaşında hayatını kaybetti. Fotoğraflarıyla “Bakın ve yüzleşin” diyen Salgado, geriye insanlık, doğa ve hafızayla örülü bir arşiv bıraktı.

Ateş Alpar’ın kişisel hafıza ile kolektif belleği buluşturan “İmkân ve İhtimal” başlıklı kişisel sergisi, kolonyal izleri, gündelik nesneleri ve suskunlukları politik bir anlatıya dönüştürüyor. Küratörlüğünü Melih Aydemir ve Yıldız Öztürk’ün üstlendiği sergi, 5 Temmuz 2025’e kadar Depo’da. Sergi vesilesiyle Alpar’la, tarihsel tahakküm biçimlerinin sanata nasıl sızdığını, nesnelerin ne zaman politikleştiğini ve görünmeyen ihtimalleri konuştuk.

Sovyet Ermenistanı’nda din ve kilise ilişkileri üzerine çalışan araştırmacı Jakub Osiecki, bu alanda kapsamlı bir kitap yayımladı. Hazırlık sürecinde Ermenice öğrenip Yerevan ve Tiflis arşivlerini taradı, Sovyetleşme sürecine tanıklık etmiş kişilerle görüştü. Kimi zaman belgeler ve tanıklıklar arasındaki çelişkiler, Sovyetler’in Ermeni Kilisesi üzerindeki baskısını anlamayı daha da zorlaştırdı. Osiecki ile kitabı yazım sürecini, kilisenin kurumsal varlığını sürdürme mücadelesini ve bu baskının Sovyet sonrası Ermenistan’daki kalıcı etkilerini konuştuk.

Berke Baş’ın yönettiği "Dargeçit" belgeseli, 1990’larda zorla kaybedilenlerin ardındaki adalet mücadelesini; değiştirilen mahkeme heyetlerini, görmezden gelinen delilleri ve bitmeyen direnişi kayda geçiren bir hafıza arşivi. Belgesel, Kayıplar Haftası kapsamında 24 Mayıs’ta İstanbul ve Batman’da gösterilecek. "Dargeçit"i ve çekim sürecini Berke Baş ile konuştuk.

Çağdaş Hukukçular Derneği Onursal Başkanı Selçuk Kozağaçlı’nın sekiz yıllık tutukluluğunun ardından tahliyesi, 24 saat geçmeden tekrar gözaltına alınarak yeniden tutuklanması sürecinde yaşanan hukuksuzlukları ve mevcut yargı düzenini Kozağaçlı’nın avukatı ve ÇHD yönetim kurulu üyesi Oğuzhan Topalkara anlattı.

Paris’te doğup Cezayir’de ve Fransız metropolünün banliyölerinde büyüyen Kader Attia, “Asesinos! Asesinos!” adlı yerleştirmesiyle Arter’in konuğu. Detroit’ten gelmiş 100 ahşap kapı ve tepelerine iliştirilmiş 37 megafondan oluşan bu büyük ölçekli yerleştirmeyle sanatçı, bastırılmış hakikatlerin, kolektif travmanın ve toplumsal iyileşmenin sessizce dile geldiği bir alan yaratıyor. “Asesinos! Asesinos!”, cezasız kalmış şiddetle ve unutturulmuş hafızayla sanat aracılığıyla yüzleşmenin bir biçimi olarak 3 Ağustos’a kadar ziyaret edilebilir.

Bir hayal âlemi düşünün: Maskeli dansçılar, baş aşağı yürüyen yaratıklar, satranç oynayan askerler… Renkler canlı, sahneler garip ama büyüleyici. İşte Marcel Dzama’nın dünyası tam da böyle. Özgün mizahi üslubuyla ünlü Kanadalı sanatçının Türkiye’deki ilk kişisel sergisi "Marcel Dzama: Ay Işığıyla Dans" Pera Müzesi’nde izleyiciyle buluşuyor.

Jak İhmalyan, yalnızca yetkin bir ressam değil, aynı zamanda Türkiye’nin siyasi ve kültürel tarihinde iz bırakmış, ancak sanatıyla görmezden gelinmiş bir sanatçı. Dirimart Pera’da açılan geniş kapsamlı sergi ise bu görünmezliği kırmak için atılmış bir adım. Sanatçının oğlu Vaçe İhmalyan’la babasını ama en çok da ressam Jak İhmalyan’ı ve sergiyi konuştuk.

Halkların Demokratik Kongresi (HDK) soruşturması kapsamında tutuklanan gazeteciler Yıldız Tar, Ercüment Akdeniz ve Elif Akgül iki aydır tutuklu. Gazetecilik faaliyetleri kapsamında editörleriyle yaptıkları telefon konuşmalarının ve takip ettikleri eylemlerin “terör örgütü faaliyetleri” olarak değerlendirildiği gazetecilerin tutukluklarına yapılan itirazlar da reddedildi. Bu arada iddianameleri de henüz hazırlanmış değil. KaosGL.org Genel Yayın Yönetmeni Yıldız Tar ve Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nden tutulan Elif Akgül Agos’un sorularını yanıtladı. Ercüment Akdeniz’in yanıtları ise “kayıp.” Yani en azından bize ulaşmadı…

Saraçhane protestolarına katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alınan ve tutuklanan 8’i gazeteci 189 kişinin ilk duruşmaları 18 Nisan'da Çağlayan Adliyesi'nde görülüyor. Gazeteciler ve avukatlar yönünden dosyanın ayrılmasına karar verildi 8 gazetecinin ve 4 avukatın savunmaları bir sonraki celsede alınacak. Gençlerin savunmaları devam ediyor.